تاریخ خاورمیانه

کتاب «تاریخ خاورمیانه» نوشته پیتر منسفیلد
A history of the Middle East
خاورمیانه که بخشی عمده‌ای از تاریخ بشر را در بردارد، بسیار مورد توجه جهانیان بوده است. منطقه‌ای که از نظر انرژی و وضعیت جغرافیایی استراتژیک است و از گذشته‌های دور تاکنون گروه‌های قومی و فرهنگی بسیار گوناگونی در آن زیست کرده‌اند. کتاب «تاریخ خاورمیانه» نوشته «پیتر منسفیلد» از دوران باستان تا امروز را برای خواننده تشریح کرده است. منسفیلد در کتابش به جزئیات منطقه توجه کرده، اما از جانبداری پرهیز می‌کند. او می‌کوشد؛ پیشنهادها و تحلیل‌هایی ارائه دهد که هم راهگشا باشند و هم وضعیت حاضر منطقه را نشان دهند. نسخه‌ی کنونی کتاب «تاریخ خاورمیانه» پس از درگذشت منسفیلد با ویراست نیکولاس پلهام منتشر شده است و دو فصل جدید و با اهمیت دارد.
نیکولاس پلهام در بخشی از پیشگفتار کتاب می‌نویسد: «کتاب‌های جدید درباره‌ی منطقه‌ی خاورمیانه همه با پیش‌بینی روزهای بهتر پایان می‌یابند. اما کتاب‌هایی که در سال‌های اخیر نوشته شده بدون استثناء مهر بطلان بر این خواب و خیال‌ها زده‌اند. با این حال اگر امیدی هم باشد، آن است که با خروج تدریجی آمریکا از عراق، مردم خاورمیانه دگربار به سبک خود، مناقشات‌شان را حل و فصل کرده و برای سرنوشت خود تصمیم می‌گیرند.»
کتاب «تاریخ خاورمیانه» با تحلیل‌ها و توصیه‌هایش نه تنها برای مخاطبان خاورمیانه بلکه برای همۀ علاقه‌مندان و دوستداران به تاریخ و سیاست در دنیا مناسب و دارای اهمیت است.
درباره کتاب «تاریخ خاورمیانه»
کتاب «تاریخ خاورمیانه» نسخه‌ی به روز شده‌ای است که خطاهایی در منطقه را تفسیر و تحلیل می‌کند. کتاب حاضر دو فصل جدید دارد که درباره سیاست‌های جدید آمریکا در برابر عراق و مناقشات بین اعراب و اسرائیل همچنین جنبش‌های جهادی نوظهور را مورد بررسی قرار داده است.
فهرست مندرج در کتاب از این قرار است: 1ـ مقدمه: از گذشته تاکنون 2ـ اسلام در موضع تدافعی، 1800 الی، 3ـ مصر در دوران محمد علی: رقیب عثمانی، 4ـ مبارزه بریا اصلاحات، 1840 ـ1914، 5ـ بریتانیا در مصر، 1882 ـ1914، 6ـ ترک‌ها و اعراب، 7ـ عامل ایران، 8ـ مرگ مرد بیمار:1918، 9ـ فترت بریتانیا و فرانسه، تجزیه‌ی خاورعرب: 1918 ـ 1939، 10ـ جنگ جهانی دوم و عواقب آن، 11ـ ورود ابرقدرت‌ها و دوران ناصر، 1950 ـ1970، 12ـ سال‌های بلوا، 13ـ پاکس آمریکانا، 14ـ نبرد آمریکا، 15ـ تغییر حکومت از درون نه از بیرون.
در بخشی از کتاب «تاریخ خاورمیانه» آمده است:
«بناپارت به رغم گرایش به سزاریسم، محصول عصر روشنگری قرن هجدهم بود، و گروهی متشکل از 165 دانشمند، هنرمند و ادیب راب اخود به مصر آورد. این دانشوران، چاپخانه‌های عربی و فرانسوی در قاهره تأسیس کردند و «موسسه‌ی مصر» را با تأسی از «موسسه ملی» در پاریس بنیان نعادند. اعضای این مؤسسه به مطالعه‌ی آثار باستانی و زبان‌های مصر باستان پرداخته و پایه‌های مصرشناسی را بنا نهادند. آنان همچنین اقتصاد و جامعه‌ی معاصر مصر را مورد کنکاش قرار داده و مطالعاتی برای آنچه بعدها کانال سوئز شد آغاز کردند. اثر اعجاب‌انگیز دوجلدی «وصف مصر» که حاصل کار این گروه بود علاقه‌ی اروپاییان را به مصر دوران فراعنه و اسلام معاصر که همچنان مرموز و ناشناخته مانده بود برانگیخت، شرق‌گرایی در غرب تکان جدیدی خورد.»
«لشکرکشی بناپارت به مصر از نگاه اهداف استراتژیک، ناکامی محسوب می‌شد. سلطان سلیم پس از اتحاد با دشمنان فرانسه ـ بریتانیا و روسیه علیه او برخاست. نابودی ناوگان بناپارت در خلیج ابوقیر به دست نلسون در اول ماه اوت 1799 مصر راترک کرد و با تعداد اندکی از یارانش به پاریس بازگشت. همزمان، جنگ قدرت شدیدی در پاریس درگرفته بود. کسانی که پس از بناپارت به مصر آمده بودند دوسال دیگر در آنجا حکومت کردند اما با شورش‌های پراکنده در قاهره و حملات نظامی بریتانیا و ترک وادار به عقب‌نشینی شدند. این حملات و شورش‌ها بارها و بارها خنثی شد، اما اشغالگران با تضعیف جایگاه‌شان تسلیم و مجبور به خروج از مصر شدند.»
درباره نویسنده کتاب «تاریخ خاورمیانه»
پیتر منسفیلد روزنامه‌نگار سیاسی انگلیسی بود. او سال 1928 در ایالت رانچی هندوستان به دنیا آمد. منسفیلد در دانشگاه‌های وینچستر و کمبریج تحصیل کرد. او زمانی هم به عنوان رئیس اتحادیه کمبریج انتخاب شد. همچنین مدتی در وزرات امور خارجه بریتانیا کار کرد، پس از آن برای فراگیری زبان عربی به مرکز مطالعات عرب خاورمیانه واقع در کشور لبنان رفت. او پس از ماجرای سوئز از سمتش در وزارت امورخارجه کناره‌گیری کرد ولی در کشور لبنان ماند و به فعالیت روزنامه‌نگاری‌اش پرداخت. منسفیلد سال 1967 به لندن رفت، ولی مدام به خاورمیانه و آفریقای شمالی سفر می‌کرد.
از دیگر کتاب‌های نویسنده می‌توان به «مصرِ ناصر»، «ناصر: زندگی‌نامه»، «بریتانیایی‌ها در مصر»، «امپراتوری عثمانی و اسلاف آن»، «کویت: پیش قراول خلیج‌فارس و اعراب» اشاره کرد.
پیتر منسفیلد سال 1996 درگذشت.
درباره ترجمه فارسی کتاب «تاریخ خاورمیانه»
کتاب «تاریخ خاورمیانه» را کیانوش امیری برای دوستداران مطالعۀ تاریخ و سیاست به فارسی برگردانده است. نشر نیماژ چاپ و نشر کتاب را به عهده داشته است. ترجمه دیگری از کتاب نیز توسط عبدالعلی اسپهبدی از انتشارات علمی و فرهنگی در بازار کتاب ایران وجود دارد.
رتبه کتاب «تاریخ خاورمیانه» در گودریدز: 3.8 از 5