سفرنامههاي دوره قاجار منابعي غني براي پژوهش تاريخي و شناخت بهتر آن دورهاند. کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار»، با عنوان اصلي Taken for Wonder: Nineteenth-Century Travel Accounts from Iran to Europe، کتابيست که در آن با همين رويکرد به بخشي از سفرنامههاي عصر قاجار پرداخته شده است.
نغمه سهرابي در کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» چند سفرنام? دوره قاجار را که موضوع آنها سفر به اروپاست مورد بازخواني و بررسي قرار داده است تا از اين طريق آنچه را از اين سفرنامهها که منجر به درک بهتر تاريخ عصر قاجار ميشود پيش چشم بياورد.
کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» مجموعهاي از جُستارهاييست که در آنها، از خلال بازخواني چند سفرنام? قاجاري، جستجويي براي درک ايران عصر قاجار و جايگاه آن در جهان، از منظرِ سفرنامهها، رقم خورده است.
يکي از وجوه مهم کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» نگاه و رويکرد اين کتاب در بازخواني سفرنامههاي قاجاري است. نويسنده در اين کتاب با رويکردي متفاوت با رويکردهاي پيشين و مرسوم به سراغ سفرنامههاي قاجاري رفته و آنها را از زاويهاي جديد مورد بازخواني قرار داده است.
کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار»، چنانکه نويسنده خود در اين کتاب تأکيد ميکند، «در زيرمجموع? مطالعات ايرانِ دوره قاجار، تاريخ جهان و سفرنامهنويسي جاي ميگيرد.»
گفتنيست که کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» پژوهشي تاريخيست که به زباني شيرين نوشته شده و به همين دليل خواندن آن نه فقط براي پژوهشگران و متخصصان تاريخ که براي مخاطبان غيرمتخصص اما علاقمند به تاريخ، مخصوصاً تاريخ عصر قاجار و سفرنامههاي آن عصر، نيز ميتواند جذاب باشد.
متن اصلي کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» اولين بار در سال 2012 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار»
کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» به بعضي سفرنامههايي ميپردازد که ايرانيان عصر قاجار در دورههاي سلطنت فتحعليشاه، محمدشاه، ناصرالدينشاه و مظفرالدينشاه از سفرهايشان به اروپا نوشتهاند.
در کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار»، از خلال ارائ? تصويرهايي از مواجهات ايرانيان دوران قاجار با غرب و بازخواني و شرح چند سفرنام? قاجاري، تصويري از تاريخ ايران عصر قاجار نيز ارائه شده است. در واقع در اين کتاب، ميبينيم که نوع مواجه? ايرانيان عصر قاجار با غرب چگونه تصوير ايران عصر قاجار را در خود انعکاس ميدهد.
نغمه سهرابي در فصل اول کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» رويکرد دو نسل از تاريخنگاران ايراني را به سفرنامههاي قاجاري مورد بررسي قرار ميدهد و نيز به توضيحاتي مقدماتي درباره جنبههاي گوناگون سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار و نيز توضيح رويکرد و روش خود در کتاب «سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» و هدفش از نگارش اين کتاب ميپردازد.
ناصرالدينشاه قاجار، ابوالحسنخان ايلچي شيرازي، ابراهيم صحّافباشي، محمدعلي پيرزاده و ميرزا فتّاحخان گرمرودي افرادي از عصر قاجار هستند که کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» با تمرکز بر سفرنامههايشان به اروپا نوشته شده است.
کتاب «سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» از پنج فصل و يک بخش نتيجهگيري تشکيل شده است. فصلهاي پنجگان? اين کتاب عبارتند از: «سفرنامهنويسي، خلقِ ژانر»، «ميرزا ابوالحسنخان ايلچي شيرازي و حيرتنام? او»، «روايتهاي سفر ميرزا فتّاحخان گرمرودي به اروپا»، «ناصرالدينشاه و سفرنامههاي او» و «رواج سفرنامهنويسي در ايران».
در بخشي از کتاب «سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» درباره اين کتاب و رويکرد نويسنده در بازخواني سفرنامههاي قاجاري و نيز هدف از نوشتن اين کتاب ميخوانيد: «اين اثر با اين باور نوشته شده است که از سفرنامههاي دوره قاجار بهمنزل? منبعي تاريخي ميتوان چيزي بيش از صرف توصيف اين سياحان از مقصد سفرهاي خود – يعني اروپا – حاصل کرد. به بيان دقيقتر، بنا بر اين باور، اگر چارچوب تحليل خود را از نفسِ خودِ سفر به نگارش سفر تغيير دهيم، آن گاه اين متون ميتوانند مرزهاي فهم ما از دوره قاجار را گسترش دهند. اين تغييرِ چارچوب ما را قادر ميسازد تا فرآيندهاي دروني شدن نگارش سفرنامه و تبديل شدن آن به ابزار "پروپاگانداي دولتي" را تبيين کنيم، پروپاگاندايي که هم مخاطبان ايراني و هم مخاطبان اروپايي را هدف گرفته بود. از اينرو، در اين کتاب ديدگاهي بازنگري شده که، به موجب آن، مدرنيته در ايران از اساس محصول سفر ايرانيان به اروپا و نوشتن درباره آن بوده است.»
درباره نغمه سهرابي، نويسنده کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار»
نغمه سهرابي، متولد 1339، استاد و پژوهشگر تاريخ خاورميانه است. سهرابي داراي مدرک دکترا از دانشگاه هاروارد و مدير پژوهش مطالعات خاورميانه در کراون سنترِ کانزاس سيتي است.
درباره ترجم? فارسي کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار»
کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» با ترجم? محمد سرويزرگر و يادداشتي از مترجم در نشر مرکز منتشر شده است. محمد سرويزرگر متولد 1360 است. از او مقالاتي در حوزه مطالعات اجتماعي و فرهنگي و سينما و رسانه در مجلات مختلف منتشر شده است. از محمد سرويزرگر همچنين کتابي با عنوان «از فرنگشناسي تا غربنگاري: مطالعهاي در تاريخ سينماي ايران» به چاپ رسيده است.
رتب? کتاب «بازخواني سفرنامههاي اروپايي ايرانيان در عصر قاجار» در گودريدز: 4.33 از 5.
