روشنفکران و جامعه - آنجا که روشنفکران خطا می کنند

کتاب «روشنفکران و جامعه» نوشت? توماس سوئل
کتابي درباب خطاهاي روشنفکران. کتاب «روشنفکران و جامعه: آنجا که روشنفکران خطا مي‌کنند»، با عنوان اصلي Intellectuals and Society، تحليلي است از تبعات منفي ايده‌هاي روشنفکران در جامعه.
از روشنفکر معمولاً تصويري مثبت وجود دارد و روشنفکر غالباً کسي تلقي مي‌شود که ايده‌هايش براي جامعه راهگشا هستند و به بهبود اوضاع جهان منجر مي‌شوند. اما توماس سوئل در کتاب «روشنفکران و جامعه» بر آن است که اثبات کند اين باور، زيادي خوش‌بينانه و ساده‌انگارانه است و روشنفکران هميشه هم تأثير مثبت بر جامعه و سياستمداران و افکار عمومي نداشته‌اند.
به‌اعتقاد سوئل در کتاب «روشنفکران و جامعه»، کارنام? روشنفکران، به‌لحاظ نوع تأثيري که بر اوضاع جهان در قرن بيستم گذاشته‌اند، تعريفي ندارد و کارنامه‌اي غيرقابل قبول است. از بين روشنفکراني که سوئل در کتاب «روشنفکران و جامعه» با نگاهي انتقادي به عملکردشان مي‌نگرد، روشنفکران چپ‌گرا، به‌عنوان روشنفکراني که نظرياتشان به پيدايش نظام‌هاي سياسي توتاليتر و سرکوبگر در قرن بيستم انجاميده است، گروهي هستند که آماج تندترين انتقادهاي سوئل در اين کتاب قرار مي‌گيرند.
متن اصلي کتاب «روشنفکران و جامعه» اولين بار در سال 2010 منتشر شده است.

مروري بر کتاب «روشنفکران و جامعه»
توماس سوئل در کتاب «روشنفکران و جامعه» نه از خدمت‌ها، بلکه از خيانت‌هاي روشنفکران نوشته است. او در اين کتاب، با نگرشي انتقادي به دستاوردهاي عملي روشنفکران در سياست و اجتماع، به بررسي کار روشنفکري و مصالحي که روشنفکر با آن‌ها سروکار دارد نيز بررسي انتقادي شيو? استدلال و ايده‌پردازي روشنفکران و نحو? مواجه? آنها با مخالفانشان مي‌پردازد. او در اين کتاب از ايده‌ها به‌عنوان آنچه روشنفکر با آن‌ها کار مي‌کند سخن مي‌گويد. کتاب «روشنفکران و جامعه» به ما مي‌گويد که روشنفکر کسي است که کارش با ايده‌ها آغاز و با ايده‌ها تمام مي‌شود و درنتيجه کاري با نتايج واقعي و عملي اين ايده‌ها در جامعه ندارد.
از جمله انتقاداتي که در کتاب «روشنفکران و جامعه» متوجه روشنفکران و تأثير کارشان بر جامعه و افکار عمومي و نظام‌هاي سياسي است، پرداختن روشنفکران به ايده‌هايي انتزاعي و تمرکز محض بر روي اين ايده‌ها، بدون توجه به واقعيت‌ها و محدوديت‌هايي است که ايده‌هاي آن‌ها در واقعيت به آن‌ها برخورد مي‌کنند.
سوئل در کتاب «روشنفکران و جامعه» ناديده گرفتن واقعيت‌ها و محدوديت‌ها را از عواملي مي‌داند که باعث خطاهاي روشنفکران و تأثيرات مخرب نظرياتشان در جامعه مي‌شود. او روشنفکران را به اين دليل که واقعيت‌هاي عيني را نمي‌بينند و صرفاً به ايده‌هايي انتزاعي چسبيده‌اند مورد نقد قرار مي‌دهد چون معتقد است چنين رويکردي در عمل باعث فجايع سياسي و اجتماعي هولناکي مي‌شود و کساني را که از ايده‌هاي انتزاعي روشنفکران تبعيت مي‌کنند به اقدامات و تصميم‌گيري‌هاي غلط و مخرب و فاجعه‌بار مي‌کشاند.
کتاب «روشنفکران و جامعه» نشان مي‌دهد که چرا و چگونه ايده‌هاي روشنفکران چپ‌گرا به ظهور نظام‌هاي توتاليتر در قرن بيستم انجاميدند و چه رابطه‌اي ميان ناسيونال‌سوسياليسم مطلوب فاشيست‌ها و ايده‌هاي روشنفکران وجود داشته است. در اين کتاب، همچنين از اين موضوع سخن به ميان مي‌آيد که روشنفکران، مسئول و پاسخ‌گوي نتايج ايده‌هايي که مطرح مي‌کنند نيستند و به همين دليل وقتي هم که تحت تأثير ايده‌هايشان فجايعي رخ مي‌دهد، باز مورد تحسين قرار مي‌گيرند و کسي از آن‌ها انتظار پاسخ‌گويي ندارد.
سوئل در کتاب «روشنفکران و جامعه»، با مثال‌هايي متعدد، نشان مي‌دهد که روشنفکران بر حوزه‌هاي تخصصي‌اي که در آن کار مي‌کنند مسلط‌اند اما لزوماً درک و شناختي از حوزه‌هاي ديگر ندارند و با اين حال مي‌خواهند بر حوزه‌هاي خارج از حوز? تخصصي و بيرون از داير? صلاحيت‌شان هم تأثير بگذارند و همين يکي از عوامل خطاهايي است که بر اثر کار آنان پديد مي‌آيد.
به‌اعتقاد سوئل در کتاب «روشنفکران و جامعه»، اينکه روشنفکران گمان مي‌کنند دانش تخصصي‌شان مي‌تواند ديگران را رهبري کند و تأثير روشنفکران بر کساني که قدرت تصميم‌گيري را در جامعه در اختيار دارند، مي‌تواند به بروز فاجعه بيانجامد.
کتاب «روشنفکران و جامعه» نشان مي‌دهد که روشنفکران چگونه با دستاويزهاي کلامي، مثل تمسخر و تعابير مبهم و ساده‌انگارانه خواندنِ ايده‌هاي مخالفان خود و نيز برخورد گزينشي با واقعيت، ايده‌هايي را که ناقض ايده‌هاي آنان است تخطئه مي‌کنند و از منطق و استدلال و تحليل و ارائ? شواهد براي اثبات ايده‌هايشان طفره مي‌روند و رضايت شخصي خود را جايگزين شواهد و مدارک و اسناد واقعي دربار? يک موضوع و درستي و نادرستي يک ايده مي‌کنند.
کتاب «روشنفکران و جامعه: آنجا که روشنفکران خطا مي‌کنند» با ترجم? شروين صولتي و شايان صولتي در انتشارات گوتنبرگ منتشر شده است.

دربار? توماس سوئل، نويسند? کتاب «روشنفکران و جامعه»
توماس سوئل (Thomas Sowell)، متولد 1930، اقتصاددان، مفسر سياسي و نظريه‌پرداز اجتماعي امريکايي است. سوئل در خانواده‌اي فقير متولد و بزرگ شد و در دوران دبيرستان، به‌دليل مشکلات مالي، مجبور شد تحصيل را رها کند. در دوران جنگ کُره در سپاه تفنگداران دريايي خدمت کرد. بعد از جنگ اما تحصيل را ادامه داد. او فارغ‌التحصيل دانشگاه هاروارد و داراي فوق ليسانس اقتصاد از دانشگاه کلمبيا و دکتراي اقتصاد از دانشگاه شيکاگو است. سوئل را نظريه‌پردازي ليبرال – محافظه‌کار مي‌دانند. او، به‌عنوان ستون‌نويس سنديکايي، با بيش از صد و پنجاه روزنامه همکاري کرده است.
از آثار توماس سوئل مي‌توان به کتاب‌هاي «درستها و نادرستهاي اقتصاد» و «اصول اساسي علم اقتصاد» اشاره کرد.

رتب? کتاب «روشنفکران و جامعه» در گودريدز: 4.29 از 5.