کتاب «برتا ايسلا» نوشت? خابير مارياس
يک رمان مرموز، معمايي و روانشناختي. کتاب «برتا ايسلا» رماني است که از خلال طرحي مبتني بر جستجو و معما و تعليق، به پيچيدگيهاي درون آدمي و روابط عاطفي ميان آدمها نقب ميزند و به جستجوي ناگفتهها و مجهولاتي ميپردازد که پشت گفتهها و معلومات، پنهان ماندهاند.
خابير مارياس در کتاب «برتا ايسلا»، چنانکه در مقدم? مهسا ملکمرزبان بر ترجم? فارسي اين کتاب اشاره شده، «به آنچه ميدانيم و نميخواهيم بدانيم، آنچه نميدانيم و نميتوانيم بدانيم و به جزئيات، ظرافتها و مشکلات ارتباطي بين آدمها ميپردازد».
کتاب «برتا ايسلا» يک رمان جاسوسي و پر از رمز و راز است اما نه از آن دست رمانهاي جاسوسي که ما را صرفاً درگير حوادث و ماجراجوييها ميکنند. درواقع خابير مارياس در اين رمان، از خلال طرح داستاني جاسوسي و پر از مخفيکاري و رمز و راز، عمق ازدواج و زندگي مشترکي را ميکاود که اساس آن بر رازها و دروغها است.
کتاب «برتا ايسلا» رماني دربار? عشق، حقيقت، ترس، رازداري و هويت است.
متن اصلي کتاب «برتا ايسلا» اولين بار در سال 2017 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «برتا ايسلا»
شخصيت اصلي کتاب «برتا ايسلا» زني اسپانيايي به نام برتا است که شوهرش، تام، که مردي اسپانيايي – انگليسي است، براي سرويس اطلاعاتي کار ميکند. برتا و تام در دوران نوجواني و مدرسه باهم آشنا شدهاند و اين آشنايي به عشق و بعدها ازدواج انجاميده است.
شغل تام براي برتا هميشه در هالهاي از ابهام بوده است و تام هيچوقت اطلاعاتي دربار? شغلش به برتا نداده است. اينگونه است که گويي تام هميشه نيمهاي پنهان و ناشناخته دارد که او را از برتا دور نگه ميدارد. روزي تام ناپديد ميشود و ناپديدياش به دراز ميکشد و اين آغاز زندگي و تجربههاي تازهاي براي برتا است. در اين زندگيِ تازه البته تام هم بهنحوي با غيابش حضور دارد و حضورِ غايبش همچون شبحي بر زندگي و لحظات برتا سايه انداخته و از هرکجا سربرميآورد. هويت تام همواره دغدغه و پرسشي جدي براي برتا است؛ پرسشي که پاي پرسشهاي ديگري را، درباب زندگي و روابط عاطفي آدمها و پيچيدگيهاي دروني و ناشناختگيها و هويتهاي مبهم، به کتاب «برتا ايسلا» باز ميکند.
در کتاب «برتا ايسلا» گويي بههمراه برتا در درون مه راه ميرويم و دنياي ناشناخت? درون آدمي را ميکاويم و در جهاني گام ميزنيم که گويي هيچ چيز در آن قطعي و مسلم نيست.
در بخشي از کتاب «برتا ايسلا» ميخوانيد: «تا مدتي مطمئن نبود همسرش همسرش است، درست مثل وقتي که داري چُرت ميزني و مطمئن نيستي که داري فکر ميکني يا خواب ميبيني، بر افکارت تسلط کامل داري يا بر اثر خستگي قادر نيستي دنبالش کني. گاهي فکر ميکرد همسرش است و گاهي هم نه، گاهي هم تصميم ميگرفت به چيزي باور نداشته باشد و فقط به زندگياش با او يا با مردي ادامه بدهد که شبيه او بود، البته کمي پيرتر. خودش هم در نبودِ مرد پيرتر شده بود. وقتي ازدواج کردند، خيلي جوان بود.
آن لحظاتي که به چيزي باور نداشت به بهترين، آرامترين، زيباترين و رضايتبخشترين شکل ميگذشت اما ديري نميپاييد؛ چنين ترديدي را نميتوان بهراحتي ناديده گرفت. ميتوانست چند هفتهاي آن را مديريت کند و ناديدهاش بگيرد و خود را غرق زندگي روزمره کند، زندگياي که بيشترِ ساکنان زمين مشکلي براي لذت بردن از آن ندارند؛ همانهايي که فقط تماشا ميکنند روز چگونه شروع ميشود، چگونه مسيرش را ميپيمايد و به انتها ميرسد، بعد گمان ميکنند خاتمهاي، مکثي، انشقاق يا مرزي هست که با خوابيدن مشخص ميشود، اما چنين چيزي نيست. زمان پيش ميرود و به کار خود ادامه ميدهد، هم در جسممان و هم در شعور و آگاهيمان، براي زمان مهم نيست که خوابِ خوابايم يا بيدار، يا خواب به چشممان نميآيد يا چشمانمان ناغافل روي هم ميرود...»
دربار? خابير مارياس، نويسند? کتاب «برتا ايسلا»
خابير مارياس فرانکو (Javier Mar?as Franco)، متولد 1951 و درگذشته به سال 2022، داستاننويس، مترجم و مقالهنويس اسپانيايي است. مارياس تحصيلکرد? رشتههاي فلسفه و ادبيات بود و تدريس در چند دانشگاه، از جمله دانشگاههاي آکسفورد و ونيز، را در کارنام? کاري خود داشت. او بهخاطر آثارش جوايز مختلفي گرفت.
مارياس، مترجم هم بود و آثار نويسندگان مطرح و مهمي چون ويليام فاکنر، ولاديمير نابوکوف، جوزف کنراد، تامس هاردي و جان آپدايک را به زبان اسپانيايي ترجمه کرد و ترجمهاش از رمان «تريسترام شندي» لارنس استرن در سال 1979 جايز? ملي اسپانيا را گرفت.
مارياس همچنين بهطور منظم با روزنام? اسپانيايي «ال پايس» همکاري داشت.
از جمله آثار خابير مارياس ميتوان به کتابهاي «شيفتگيها»، «قلبي به اين سپيدي» و «مرد است و احساسش» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «برتا ايسلا»
کتاب «برتا ايسلا» با ترجمه و مقدم? مهسا ملکمرزبان در نشر چشمه منتشر شده است. مهسا ملکمرزبان، متولد 1353 در تهران، مترجم، گوينده و مجري راديو و تلويزيون، تهيهکنند? برنامههاي تلويزيوني، روزنامهنگار، داستاننويس و شاعر ايراني است. او داراي ليسانس مترجمي زبان انگليسي از دانشگاه آزاد اسلامي است. ملکمرزبان کار ترجمه را از سال 1375 و در مطبوعات آغاز کرد. هفتهنام? «مهر»، ماهنام? «فيلم – ويدئو»، روزنام? «زن»، مجل? «شوکران» و مجل? «آزما» از جمله نشرياتي هستند که او با آنها بهعنوان مترجم همکاري کرده است. ملکمرزبان همچنين مترجم رسمي شبک? مستند تلويزيون است. از کتابهايي که او مترجم آنها بوده ميتوان به فيلمنام? «فاني و الکساندر» و نيز کتابهاي «قلبي به اين سپيدي»، «آشنايي با بورخس»، «شيفتگيها»، «سفر در اتاق تحرير»، «زندگي خصوصيِ يک سرآشپز»، «سانست پارک»، «شکسپير، زندگي و دوران او» و «بودن» و از کارهاي تلويزيوني او ميتوان به برنامههاي «تصوير زندگي»، «باغ دانايي»، «ترنم جام»، «کتابنامه» و «هنرنامه» اشاره کرد.
از مهسا ملکمرزبان همچنين مجموعه داستاني به نام «خردهروايتهاي بيزنوشوهري» و دفتر شعري به نام «گوشوارههاي گيلاسي» منتشر شده است.
