ساحره

کتاب «ساحره» نوشتۀ گئورگ دراگُمان
رومانیِ پس از چائوشسکو در یک رمان. گئورگ دراگُمان در کتاب «ساحره» کشوری را به‌یاریِ تخیل خود ساخته است که سال‌ها از آن دور بوده است.
کتاب «ساحره» رمانی است که وقایع آن در رومانی دهۀ 90 میلادی و در دوره‌ای اتفاق می‌افتد که حکومت کمونیستیِ مخوفِ چائوشسکو در این کشور سقوط کرده و رومانی وارد عصری تازه شده است؛ عصری که گرچه بویی از دموکراسی می‌دهد اما سایۀ دیکتاتوری هنوز از سرِ آن رخت نبسته است و بیمِ بازگشت دیکتاتوری وجود دارد.
رومانی کتاب «ساحره» کشوری است پر از راز و رمز و معما؛ کشوری آبستن هر چیزِ خارق‌العاده و باورنکردنی.
متنِ اصلی کتاب «ساحره» اولین بار در سال 2014، با عنوان Máglya، به زبان مجاری منتشر شده است.

مروری بر کتاب «ساحره»
گئورگ دراگُمان در کتاب «ساحره»، چنانکه در مقدمۀ ابوالفضل الله‌دادی بر ترجمۀ فارسی این رمان از قول خود او نقل شده است، رومانی‌ای را خلق کرده که روی نقشۀ جغرافیا پیدا نمی‌شود.
در مقدمۀ مترجم بر ترجمۀ فارسی کتاب «ساحره» از زبان دراگُمان، دربارۀ رومانیِ مخلوقِ او در این رمان و احساس نویسنده نسبت به سرزمینی که او در آن متولد اما از پانزده‌سالگی مجبور به ترک آن شده است، می‌خوانید: «این رومانی‌ای است که من خلق کرده‌ام. اگر روی نقشۀ جغرافیا دنبالش بگردید پیداش نمی‌کنید. قصد نداشتم کتابی تاریخی بنویسم. من دربارۀ کودکی‌ام نوشته‌ام، منتها کودکی‌ای که بازتولید شده. می‌خواستم در مورد چیزی بنویسم که خیلی خوب می‌شناسمش: سرزمین مادری‌ام. سال‌ها غصۀ کشورم را می‌خوردم و نمی‌توانستم به آن برگردم. با رمان‌هایم ویرانش کردم و دوباره ساختمش. روزی که فهمیدم باید آنجا را ترک کنیم تصمیم گرفتم وطنم را در قلبم زنده نگه دارم. هر روز سعی می‌کردم خیابانی را به یاد بیاورم و فکر می‌کنم همین بازی از من نویسنده ساخت... بیست سال خوابِ این سرزمین را دیدم. سر که بر بالش می‌گذاشتم، دربارۀ خیابان‌هایش خیال‌پردازی می‌کردم. هنوز هم گاهی در خواب برمی‌گردم آنجا.»
درواقع دراگُمان در کتاب «ساحره» روحِ حاکم بر رومانی را، در دوره‌ای که وقایع این رمان در آن اتفاق می‌افتند، به‌یاری تخیل، احضار کرده است. وقایع کتاب «ساحره» از زبان دختربچه‌ای سیزده‌ساله به نام اِما روایت می‌شود که در رومانی بعد از سقوط چائوشسکو، یعنی رومانی دهۀ 1990 میلادی، زندگی روزمره‌اش را با مادربزرگش، مادربزرگی که او را تازه و پس از مرگ پدر و مادرش یافته است، روایت می‌کند.
در روایت اِما در کتاب «ساحره» زندگی‌ واقعی و روزمره به وهم و خیال گره می‌خورد و همه‌چیز حالتی غریب و رازواره به خود می‌گیرد و فضایی ترسیم می‌شود که در آن هرچیز غیرعادی، طبیعی و عادی جلوه می‌کند. دراگُمان این‌گونه در کتاب «ساحره»، از زبان یک دختربچه، تصویری از اوضاع فرهنگی و اجتماعی – سیاسی رومانی دهۀ 90 به دست می‌دهد؛ رومانی‌ای در حال گذار که گرچه رژیم دیکتاتوری در آن سقوط کرده، اما تأثیرات آن هنوز پابرجاست و خود را در زندگی و سرنوشت مردم نشان می‌دهد و بیمِ آن می‌رود که، به‌شکلی متفاوت با گذشته، بازگردد.
راوی کتاب «ساحره» تخیل و ذهنی تصویریاب دارد و در هرچیز تصویرِ چیز دیگری را می‌بیند و این تصویرها وهم و واقعیت را به‌هم پیوند می‌زنند یا به‌تعبیری، وهمِ پس پشتِ واقعیت را آشکار می‌کنند و از کنار هم قرار گرفتن این تصویرها و حکایت‌های واقعی و درعین‌حال افسانه‌وار و وهمناک است که در کتاب «ساحره» تصویری نقادانه از جامعۀ رومانی، در دوران گذار از دیکتاتوری، شکل می‌گیرد.

دربارۀ گئورگ دراگُمان، نویسندۀ کتاب «ساحره»
گئورگ دراگُمان (György Dragomán)، متولد 1973، داستان‌نویس و مترجم رومانیایی - مجارستانی است. دراگُمان در پانزده‌سالگی با خانواده‌اش از رومانیِ تحت حاکمیت دیکتاتوری به مجارستان مهاجرت کرد. او کتاب‌هایش را به زبان مجاری می‌نویسد.
شهرت دراگُمان بیش از هرچیز به‌خاطر رمان «شاه سفید» است؛ رمانی که به زبان‌های زیادی ترجمه شده و براساس آن فیلمی هم به همین نام ساخته شده است.
درگُمان برای آثارش جوایز مختلفی دریافت کرده است. از دیگر آثار او می‌توان به رمان «کتابِ تخریب» اشاره کرد.
دراگُمان همچنین مترجم ادبیات مدرن بریتانیایی به زبان مجاری است و آثاری از نویسندگانی چون جیمز جویس، ساموئل بکت، یان مک‌ایوئَن و اروین ولش را به مجاری ترجمه کرده است. در حوزۀ ترجمه، او را بیش از هرچیز با ترجمه‌هایش از آثار ساموئل بکت می‌شناسند.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «ساحره»
کتاب «ساحره» با ترجمه و مقدمۀ ابوالفضل الله‌دادی در نشر نو منتشر شده است. اساس ترجمۀ فارسی این رمان، ترجمۀ فرانسوی آن بوده است.
ابوالفضل الله‌دادی، متولد 1361 در قم، روزنامه‌نگار و مترجم ایرانی است. الله‌دادی دانش‌آموختۀ رشتۀ زبان و ادبیات فرانسه است. او مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه شهید چمران اهواز و کارشناسی ارشد را از دانشگاه شهید بهشتی تهران گرفته است. الله‌دادی دو سال معاون سرویس فرهنگی روزنامۀ «تهران امروز» بود و بعد از آن به‌عنوان دبیر سرویس بین‌الملل روزنامۀ «هفت صبح» مشغول به کار شد. همکاری با نشریاتی چون مجلۀ «همشهری جوان»، مجلۀ سینمایی «24» و روزنامۀ «روزگار» از دیگر فعالیت‌های ابوالفضل الله‌دادی در عرصۀ روزنامه‌نگاری هستند. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «نقشه و قلمرو»، «همۀ تابستان بدون فیسبوک»، «پلیس گُل‌ها، درخت‌ها و جنگل‌ها»، «لالایی»، «محاکمۀ خوک»، «روستای محوشده»، «قاتلی که در آرزوی جایی در بهشت بود»، «مُرسو چه کسی را کشت؟»، «از آسمان به گل سرخ: نامه‌های عاشقانۀ آنتوان و کنسوئلو دو سنت - اگزوپری»، «زنان تشنۀ قدرت» و «ناپلئون به جنگ داعش می‌رود» اشاره کرد.