دموکراسی ها چگونه می میرند

کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند»، اثر استیون لویتسکی و دانیل زیبلات
کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند»، با عنوان اصلی How Democracies Die، کتابی است درباره ساز و کارِ زوال دموکراسی و هشداری به نظام‌های دموکراتیک که مراقب عواملی که دست‌به‌کار نابودی آن‌ها هستند باشند و از خود در برابر این عوامل محافظت کنند. این کتاب، که متن اصلی آن نخستین بار در سال 2018 یعنی دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا منتشر شده است، ماحصل نگرانی استیون لویتسکی و دانیل زیبلات بابت سرنوشت دموکراسی در دوران ترامپ است. لویتسکی و زیبلات، که تحقیق پیرامون دموکراسی و نظام‌های دموکراتیک حوزه تخصصی کار آن‌هاست، در کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» با رجوع به تاریخ و بررسی شیوه محافظت از دموکراسی یا فروپاشی و زوال آن در کشورها و نظام‌های سیاسی مختلف سعی دارند تجربه‌های تاریخی کشورهای گوناگون در این زمینه را وسیله‌ای سازند برای دفاع از خطری که در زمان نگارش این کتاب آینده دموکراسی را تهدید می‌کرده است. این خطر همان خطر ترامپ و ترامپیسم بوده است. لویتسکی و زیبلات در کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» از درس‌هایی می‌گویند که تاریخ گذشته می‌تواند برای امروز و آینده دموکراسی در بر داشته باشد. آن‌ها معتقدند که تنها شیوه‌های نظامی و آشکارا خشن و اقتدارگرایانۀ کلاسیک نیست که می‌تواند به دموکراسی آسیب بزند و آن را نابود کند. آن‌ها نشان می‌دهند که در چارچوب قانون نیز می‌توان رویکردهای اقتدارگرایانه‌ و ضددموکراتیکی را پیش برد که دست آخر به مرگ دموکراسی می‌انجامند. با خواندن کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» با نمونه‌هایی از این شیوه‌های به‌ظاهر دموکراتیک، اما در واقع ضددموکراتیک آشنا می‌شویم و درمی‌یابیم که استبداد و اقتدارگرایی همواره از درِ کودتا و شیوه‌های عیان سرکوب وارد نمی‌شود و وقت‌هایی هم رخت دموکراسی و قانون به تن می‌کند و این‌گونه مرگ خاموش دموکراسی را رقم می‌زند.

مروری بر کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند»
کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» اگرچه در پاسخ به دغدغه‌ای نوشته شده که بخشی از جامعۀ آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ با آن درگیر بوده، اما آنچه در این کتاب آمده است تنها محدود به اوضاع آمریکا نیست و عرصه‌ای وسیع‌تر را دربرمی‌گیرد. «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» در جستجوی راهی برای حفظ دموکراسی در دورانی است که دموکراسی سخت در معرض تهدید است. نویسندگان این کتاب در جستجوی این راه به تاریخ و تجربه‌های تاریخی رجوع می‌کنند تا از نمونه‌های تاریخی مختلف زوال دموکراسی و شیوه مقابله دموکراسی با اقتدار درس‌هایی برای آینده استخراج کنند. در این کتاب از شیوه‌ای از دموکراسی‌ستیزی و نابودی دموکراسی سخن به میان آمده که برخلاف شیوه‌های قدیمی‌تری مانند آنچه در شیلی دوران آلنده اتفاق افتاد، مبتنی بر کودتا و راهکارهای نظامی نیست. «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» به خطری هشدار می‌دهد که چه بسا به دلیل ظاهر موجه و قانونی و دموکراتیک‌اش در نگاه اول به چشم نیاید و زمانی دریافته شود که دیگر کار از کار گذشته است. چنانکه در این کتاب مطرح شده ترامپ یکی از نمونه‌های بارز این خطر است، چون نه با کودتا و خشونت، بلکه از صندوق‌های رأی و طی فرایندی دموکراتیک بیرون آمده، اما خصمِ دموکراسی است و دست‌به‌کارِ زوالِ آن. نویسندگان در کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» با ارجاع به نمونه‌هایی از این نوع دموکراسی‌ستیزی در گذشتۀ تاریخی دنیا پیشینۀ این شیوه خطرناک و عواقب وخیم آن را نشان می‌دهند تا با مطالعۀ گذشته شیوه‌هایی را برای پیش‌گیری از زوال دموکراسی استخراج کنند. آن‌ها در کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» هشدار می‌دهند که انتخابات و قانون نیز می‌تواند علیه دموکراسی عمل کند و از همین رو باید مراقب بود که کسانی در کارزارهای انتخاباتی پیروز نشوند و به قدرت نرسند که حضورشان می‌تواند تهدیدی علیه دموکراسی باشد.
کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» از مقدمه و نُه فصل تشکیل شده که عبارتند از: «ائتلاف‌های سرنوشت‌ساز»، «دورازه‌بانی در آمریکا»، «سلب مسئولیت بزرگ جمهوری‌خواهان»، «تضعیف دموکراسی»، «حفاظ‌های دموکراسی»، «قوانین نانوشتۀ سیاست در آمریکا»، «فروپاشی»، «نخستین سال ریاست جمهوری ترامپ: کارنامه‌ای حاکی از اقتدارگرایی» و «نجات دموکراسی».

درباره استیون لویتسکی و دانیل زیبلات، نویسندگان کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند»
استیون لویتسکی (Steven Levitsky)، متولد 1968، متخصص علوم سیاسی اهل آمریکا و استاد دانشگاه هاروارد و دارای دکترای علوم سیاسی از دانشگاه برکلی است. تحقیقات لویتسکی در زمینۀ علوم سیاسی بیشتر پیرامون سیاست در امریکای لاتین، احزاب سیاسی، نظام‌های حزبی، اقتدارگرایی و روند دموکراتیک‌سازی بوده است. از کتاب‌های او می‌توان به «نهادهای غیردولتی و دموکراسی» و «دموکراسی در آرژانتین» اشاره کرد.
دانیل زیبلات (Daniel Ziblatt)، متولد 1972، استاد دانشگاه هاروارد و متخصص و پژوهشگر علوم سیاسی اهل آمریکاست. زیبلات نیز مانند استیون لویتسکی تحصیلکرده دانشگاه برکلی است. دموکراسی اصلی‌ترین زمینۀ کاری او در حوزه علوم سیاسی است. زیبلات به خاطر کتاب‌ها و مقاله‌هایش چندین جایزه از انجمن علوم سیاسی امریکا گرفته است. او همچنین مدیر چند مرکز و برنامۀ تحقیقاتی وابسته به دانشگاه هاروارد است. از کتاب‌های زیبلات می‌توان به «احزاب سیاسی و تولد دموکراسی» و «تحول تاریخی در مطالعات دموکراتیک‌سازی» اشاره کرد.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند»
کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» با عنوان فرعی «آنچه تاریخ در مورد آینده می‌گوید» و به ترجمۀ سیامک دل‌آرا و اعظم ورشوچی‌فرد در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.
سیامک دل‌آرا، متولد 1353 در تهران، مترجم ایرانی و فارغ‌التحصیل مترجمی زبان انگلیسی است. رمان‌های «پرده حائل» و «مرد ناشناس» از دیگر ترجمه‌های اوست.
اعظم ورشوچی‌فرد مترجم ایرانی است که به جز همکاری در ترجمۀ کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند»، ترجمۀ کتاب «تروریسمِ سعودی» را نیز با همکاری سیامک دل‌آرا انجام داده است. کتاب «صنعت شادی» از دیگر ترجمه‌های اعظم ورشوچی‌فرد است.

رتبۀ کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» در گودریدز: 4.20 از 5