سونیچکا

کتاب «سونیچکا» اثر لودمیلا اولیتسکایا
داستانی درباره عشق، خانواده و غیرقابل پیش‌بینی بودن زندگی. کتاب «سونیچکا»، نوشته لودمیلا اولیتسکایا، یکی از آثار شاخص ادبیات امروز روسیه است که اگرچه ردی از سنت ادبی روسیه در آن دیده می‌شود اما جایی میان فرهنگ پاپ و ادبیات روشنفکرانه جای می‌گیرد.
لودمیلا اولیتسکایا در رمان «سونیچکا» تصویری از روزمرگی‌های زندگی در روسیه معاصر به دست داده است. علاوه بر این، او در این کتاب به سراغ موضوعی رفته که در سنت ادبیات روسیه بسیار مورد توجه بوده است: عشق و روابط انسانی.
لودمیلا اولیتسکایا یکی از شاخص‌ترین چهره‌های ادبیات امروز روسیه است که جزو نامزدهای احتمالی جایزه نوبل ادبی در سال 2020 بود. کتاب «سونیچکا» از آثار شاخص او به شمار می‌رود و در سال 2005 نامزد جایزه بوکر روسیه شد.
رمان «سونیچکا» پس از انتشار با استقبال زیادی روبرو شد و به زبان‌های متعددی هم ترجمه شده است. ترجمه انگیلسی این رمان در فهرست نهایی جایزه ترجمه روسیکا در سال 2007 قرار گرفت.

مروری بر کتاب «سونیچکا»
کتاب «سونیچکا» از یک‌سو روایت عشق و روابطه و خانواده است و از سوی دیگر به جایگاه و نقش زن در جهان امروز و به طور خاص در روسیه معاصر مربوط است.
شخصیت اصلی رمان «سونیچکا» زنی است با همین نام. او کتابدار است و البته این فقط شغلش نیست بلکه او واقعا عاشق کتاب است و به نوعی غرق در شغلش و کتاب‌هایی است که می‌خواند.

داستانی که لودمیلا اولیتسکایا در کتاب «سونیچکا» به تصویر کشیده پیچیدگی‌هایی دارد که به جذابت داستان افزوده از جمله اینکه در این رمان با چند داستان فرعی روبروییم که همه این‌ها در کنار هم تصویری از باورها و وقایع اجتماعی و تاریخی درآیینه زندگی آدم‌های عادی جامعه به دست می‌دهند.
به عبارتی می‌توان گفت که اولیتسکایا در رمان «سونیچکا» به پیچیدگی‌های نهفته در زندگی‌ آدم‌های عادی و روزمر‌گی‌های همیشگی آنها توجه کرده و نشان داده که در متن یک زندگی ساده چه نقاط اوج و فرودی وجود دارد.
به‌طور کلی در آثار اولیتسکایا زنان نقشی محوری دارند. او نشان می‌دهد که نقش‌هایی که جامعه بر عهده زنان می‌گذارد چگونه می‌تواند آنها را محدود کند و به واسطه این نقش‌ها قلمروهایی مهم از زندگی اجتماعی کاملا در اختیار مردان قرار می‌گیرد. در رمان «سونیچکا» به واسطه شرح زندگی شخصیت زن داستان به این موضوع پرداخته شده است.
قهرمان رمان «سونیچکا» زنی است با ویژگی‌هایی که ممکن است در بسیاری از زنان عادی جامعه دیده شود. او عشقی بی‌دریغ و سخاوتمندانه از خود نشان می‌دهد و در عین حال زنی قدرتمند است که می‌تواند محور خانواده‌اش قرار بگیرد.
در ماجراهای رمان «سونیچکا» می‌بینیم که او جوانی‌اش را در میان کتاب‌ها گذارنده و آشنایی‌اش هم با مردی که دل به او می‌بنند در کتابخانه شکل می‌گیرد. آنها با هم ازدواج می‌کنند و در سیر زندگی مشترک‌شان حوادث گوناگونی را پشت سر می‌گذارند تا اینکه در نهایت سونیچکا دوباره عشقش به ادبیات را بازیابی می‌کند.

درباره لودمیلا اولیتسکایا نویسنده کتاب «سونیچکا»
لودمیلا اوگنیونا اولیتسکایا، داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، فیلمنامه‌نویس و فعال اجتماعی و سیاسی اهل روسیه است که در سال 1943 متولد شده است. او در مسکو بزرگ شد و همان‌جا به مدرسه رفت. سپس به دانشگاه مسکو و دانشکده بیولوژی رفت و با پایان تحصیل در انستیتوی ژنتیک فرهنگستان علوم شوروی به عنوان کارشناس به کار مشغول شد اما در سال 1970 انتشار یک مقاله برایش دردسرآفرین شد و منجر به اخراجش شد و پس از آن تصمیم گرفت دیگر با نهادهای دولتی همکاری نکند. اولیتسکایا پس از مدتی بیکاری در یک مدرسه هنری که به یهودیان تعلق داشت به عنوان مسئول بخش ادبی مشغول کار شد. او در آنجا برای تئاترهای عروسکی و کودکان نمایشنامه می‌نوشت. در اواخر دهه هشتاد بود که اولیتسکایا داستان‌هایی را در نشریات ادبی منتشر کرد. او در آثارش به مضامینی چون راواداری مذهبی و نژادی، مسائل زندگی روزمره، مسائل پیش روی روشنفکران و نیز نقش زنان پرداخته است. وجهی دیگر از فعالیت‌های اولیتسکایا به امور اجتماعی و سیاسی مربوط است. او که از منتقدان سیاست‌های پوتین و حاکمان روسیه به شمار می‌رود از مارس 2020 از روسیه خارج شد و در برلین ساکن شد. برخی از آثار اولیتسکایا جوایز مختلفی را در روسیه و در اروپا به دست آورده‌اند و بسیاری از آثارش در فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی مورد اقتباس قرار گرفته‌اند. همچنین کتاب‌هایش به حدود سی زبان ترجمه شده و در تیراژ‌های بالا به چاپ رسیده‌اند. «بی‌بی پیک»، «تدفین‌پارتی»، «سونیچکا»، «زیبا»، «مربای روسی»، «فقط یک طاعون ساده» و «چادر سبز بزرگ» برخی از آثار اولیتسکایا است که به فارسی ترجمه شده است.

درباره ترجمه کتاب «سونیچکا»
کتاب «سونیچکا» با ترجمه بابک شهاب در نشر وال منتشر شده است.
بابک شهاب، متولد 1352 در اراک، مترجم ایرانی است. او در رشته مهندسی مکانیک در آکادمی دولتی پلی‌تکنیک بلاروس تحصیل کرده است و تاکنون ترجمه‌هایی از شعر، رمان و داستان‌های روسی به فارسی برگردانده است. بابک شهاب فعالیت‌های فرهنگی‌اش را با همکاری با نشریات آغاز کرد و از دهه هشتاد به سراغ ترجمه آثار ادبی رفت. «یادداشت‌های آدم زیادی»، «به حق چیزهای ندیده»، «داستان‌های بلیکن»، «کودکی، نوباوگی، نوجوانی»، «ما» و «عاشقانه‌های تورگنیف» عناوین برخی از ترجمه‌های او است.