جاده باریک آزادی
ادامه پاسخ به پرسش چرا کشورها شکست می خورند

کتاب «جاده باریک آزادی» اثر دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون
کتابی درباره آزادی و فرایند طولانی تحقق آن و همچنین خطراتی که ممکن است آزادی جوامع را به خطر بیاندازد. نویسندگان کتاب «جاده باریک آزادی» می‌خواهند از مسیری به جز انقلاب راه رسیدن به آزادی را به جوامعی که درگیر حکومت‌های استبدادی هستند نشان دهند.
کتاب «جاده باریک آزادی» را به نوعی می‌توان در تداوم کتاب دیگر عجم اوغلو و جیمز رابینسون با عنوان «چرا کشورها شکست می‌خورند؟» دانست.
دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون در کتاب «جاده باریک آزادی» به ارتباط آزادی و توسعه اقتصادی جوامع هم توجه کرده‌اند.
کتاب «جاده باریک آزادی» مباحثی قابل توجه به خصوص برای علاقه‌مندان به تاریخ، علوم اجتماعی، علوم سیاسی و اقتصاد در بر دارد.

مروری بر کتاب «جاده باریک آزادی»
آزادی موهبتی جمعی است که با تلاش‌های طولانی جامعه‌ای هوشیار تحقق می‌یابد. این یکی از مهم‌ترین استدلال‌های کتاب «جاده باریک آزادی» است.
نویسندگان کتاب «جاده باریک آزادی» معتقدند که راه رسیده به آزادی از مسیری سنگلاخ و و باریک گذر می‌کند که می‌تواند بسیار طولانی هم باشد. عجم اوغلو و جیمز رابینسون در این کتاب می‌گویند که حکومت‌ها ممکن است موجب وحشت و سلطه و استبداد شوند اما فقدان حکومت‌ها نیز به خشونت و هرج‌ و مرج و بی‌قانونی منجر خواهد شد. در نتیجه اگر راهی برای تحقق آزادی در جوامع وجود داشته باشد باید از مسیر تنگ میان این دو وضعیت گذر کند.
در اینجا این پرسش مطرح می‌شود که چگونه می‌توان وضعیتی را رقم زد که در آن نه خبری از سلطه و استبداد حکومت‌ها باشد و نه خشونت و هرج و مرج؟ پاسخ عجم اوغلو و جیمز رابینسون در کتاب «جاده باریک آزادی» این است که باید به دنبال ایجاد یک توازن بود؛ توازنی میان حکومت و جامعه که البته رسیدن به آن کار ساده‌ای نیست.
کتاب «جاده باریک آزادی» به ما می‌گوید که تحقق آزادی نیازمند مبارزه‌ای دایمی و هر روزه برای برقراری توازن میان جامعه و حکومت است و این بیش از هرچیز نیاز به جامعه‌ای هوشیار و مسئولیت‌پذیر و بسیج اجتماعی دارد. باید در نظر داشت که آزادی در یک لحظه محقق نمی‌شود بلکه حاصل فرایندی زمان‌بر است که در طی آن حکومت‌ها باید قانون و نظارت جامعه را پذیرا شوند و جامعه هم به رغم همه تفاوت‌ها و تمایزها کار جمعی را یاد بگیرد و اجرا کند.
نویسندگان کتاب «جاده باریک آزادی» با مرور وقایع تاریخی و نیز توجه به جوامع معاصر می‌گویند مسیر رسیدن به آزادی گلوگاهی تنگ و باریک است چرا که هیچ حکومتی به خواست خود حاضر نمی‌شود ذره‌ای از قدرت و سلطه‌اش بکاهد و از این‌رو جوامعی که به سمت آزادی خیز برمی‌دارند درواقع از دالانی باریک عبور می‌کنند که چالش‌های زیادی هم به همراه دارد. در بخشی از کتاب «جاده باریک آزادی»، آزادی به معنای پایان تسلط در نظر گرفته شده و نویسندگان درباره آن نوشته‌اند: «آزادی تنها مفهومی انتزاعی به معنای آزادی انتخاب اعمال شما نیست بلکه توانایی انجام آن آزادی نیز هست. این توانایی در حضور فرد، گروه یا سازمان دیگری که شما را اجبار یا تهدید می‌کند یا با استفاده از روابط اجتماعی شما را تابع می‌سازد، محقق نمی‌شود. آزادی در شرایطی که اختلاف‌ها با قدرت و تهدید فیزیکی حل‌و‌فصل می‌شود نمی‌تواند وجود داشته باشد. اما به همان شکل در شرایطی که اختلاف‌ها با روابط نامتوازن بین طرف‌ها به‌دلیل اجتماعی مانند سنن حل‌وفصل می‌شود نیز، آزادی وجود نخواهد داشت. بنابراین، آزادی پایان تسلط است، حال علت تسلط هرچه می‌خواهد باشد. در لاگوس، آزادی در هیچ جایی وجود نداشت. اختلاف‌ها به نفع آن کسی حل می‌شد که قدرت بیشتر و تجهیزات نظامی برتری داشت. خشونت، دزدی و قتل وجود داشت. زیرساخت‌ها در حال نابودی بود. تسلط همه‌جا وجود داشت. می‌گوییم امکان دارد در نهایت تاریخ به آنارشی و هرج‌و‌مرج برسد، اما لاگوس از قبل دچار این هرج‌و‌مرج شده بود.»
‌
درباره دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون نویسندگان کتاب «جاده باریک آزادی»
دارون عجم اوغلو، متولد 1967، نویسنده و اقتصاددان امریکایی‌تبار معاصر است که در خانواده‌ای ارمنی در استانبول ترکیه متولد شده است. او در خانواده‌ای فرهنگی رشد کرد. پدرش مدرس دانشگاه و وکیل بود و مادرش نیز معلم و مدیر مدرسه بود. عجم‌اوغلو تحصیلات متوسطه‌اش را در ترکیه پشت سر گذاشت و برای تحصیلات دانشگاهی به بریتانیا رفت. او مقطع کارشناسی را در دانشگاه یورک پشت سر گذاشت و پس از گرفتن مدرک فوق‌لیسانس در زمینه اقتصادسنجی و اقتصاد ریاضیاتی، سرانجام دوره دکتری خود را در مدرسه اقتصاد لندن سپری کرد. عجم اوغلو در سال‌های اخیر چهره مشهوری در زمینه اقتصاد بوده است و علاوه بر تدریس به عنوان پژوهشگر نیز فعالیت‌های متعددی داشته است و جوایزی هم به دلیل فعالیت‌های مختلفش کسب کرده است. از او آثاری به فارسی ترجمه شده که از میان آنها می‌توان از این کتاب‌ها نام برد: «قدرت و پیشرفت»، «جاده باریک آزادی»، «ریشه‌های اقتصادی دیکتاتوری و دموکراسی»، «در تکاپوی حکمرانی خوب» و «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند».
جیمز رابینسون، متولد 1960، نویسنده و اقتصاددان معاصر انگلیسی است. او تحصیلات دانشگاهی‌اش را در رشته اقتصاد در دانشگاه‌های اقتصاد لندن، وارویک و ییل تا مقطع دکتری ادامه داد و سپس به به عنوان مدرس در دانشگاه هاروارد مشغول به کار شد. رابینسون در کنار تدریس به پژوهش هم مشغول بوده و به طور خاص درباره توسعه اقتصادی در کشورهای امریکای لاتین و آفریقا مطالعه کرده است. عجم اوغلو و رابینسون در مدسه اقتصاد لندن با هم آشنا شدند و این آشنایی زمینه‌ساز همکاری‌های بعدی آنها در تالیف کتاب‌هایی در حوزه‌های اقتصاد و علوم سیاسی بوده است.

درباره ترجمه کتاب «جاده باریک آزادی»
کتاب «جاده باریک آزادی» با ترجمه مشترک پویا جبل عاملی، محمدحسین باقی و جواد طهماسبی ترشیزی در نشر دنیای اقتصاد منتشر شده است.
پویل جبل عاملی، متولد 1361، مترجم و دانش‌آموخته اقتصاد است. او مدرک دکتری خود را از دانشگاه لستر انگلستان گرفته است و تاکنون کتاب‌هایی چون «اقتصاد کلان مدرن» و «جاده باریک آزادی» با ترجمه او منتشر شده‌اند.
محمدحسین باقی، متولد 1359، مترجم ایرانی است. برخی از ترجمه‌های او عبارتند از: «ریشه‌های نظم سیاسی»، «سیاه‌جامان آخرالزمان»، «در بارگاه خلافت» و «تنهاترین فیلسوف».
جواد طهماسبی ترشیزی، متولد 1352، مترجم ایرانی است که تاکنون آثاری چون «وام‌های سندیکایی»، «جاده باریک آژادی» و «واقعیت‌ها، خطاها و دروغ‌ها» با ترجمه او به چاپ رسیده‌اند.