برادران کارامازف دو جلدی

کتاب «برادران کارامازوف» اثر فیودور داستایفسکی
روایتی از جدال خیر و شر در شاهکاری که گفته شده پرارج‌ترین اندیشه‌های داستایفسکی در آن گرد آمده است. کتاب «برادران کارامازوف» از آثار متاخر داستایفسکی است و یکی از اوج‌های هنر او در داستان‌نویسی به شمار می‌رود.
در ژوئیه سال 1878 داستایفسکی نگارش رمان بزرگ خود یعنی «برادران کارامازوف» را آغاز کرد.
برخی منتقدان گفته‌اند داستایفسکی با نوشتن کتاب «برادران کارامازوف» می‌خواست ایمان خود را به جهانیان اعلام کند. با این حال برخی از منتقدان نیز بر این باورند که داستایفسکی تا پایان عمر فردی شکاک باقی ماند و برای استدلال‌شان به رمان «برادران کارامازوف» هم ارجاع می‌دهند. این برداشت دوگانه از این کتاب خود به تنهایی نشان‌دهنده پیچیدگی و اهمیت این شاهکار کلاسیک است.
کتاب «برادران کارامازوف» به لحاظ فرمی هم اثری ممتاز است. ناباکوف آن را «یک داستان پلیسی نمونه» نامیده بود؛ یک «قاتل کیستِ» آشوب‌برانگیز با حرکت آهسته.
کتاب «برادران کارامازوف» را حماسه‌ای نامیده‌اند که حدود چهارصد هزار کلمه دارد و پیچیدگی‌هایی نهفته در روایت باعث شده که هر تلاشی برای توصیف محتوای این کتاب نابسنده به نظر برسد.
کتاب «برادران کارامازوف» در سال‌های مختلف توسط مترجمان متعدد به فارسی برگردانده شده است. یکی از این ترجمه‌ها توسط اصغر رستگار انجام شده و این ترجمه در نشر نگاه منتشر شده است.

مروری بر کتاب «برادران کارامازوف»
داستایفسکی در کتاب «برادران کارامازوف» بر روی مسئله رنج و مسئله گناه انگشت گذاشته است. این دو مسئله را می‌توان مضمون مشترک برخی از آثار او دانست اما در کتاب «برادران کارامازوف» با نطقه اوج پرداختن به رنج و گناه سروکار داریم.
در کتاب «برادران کارامازوف» می‌بینیم که چگونه فیودور کارامازوف توسط پسر نامشروعش که در خانه‌اش به عنوان آشپز استخدام شده بود به قتل می‌رسد. سیر وقایع اما به گونه‌ای پیش می‌رود که برادرش، دمیتری کارامازوف، به عنوان قاتل شناخته می‌شود و دادگاه او را به بیست سال زندان با اعمال شاقه محکوم می‌کند.
نقطه عجیب روایت داستایفسکی در کتاب «برادران کارامازوف» این است که دمیتری این مجازات را می‌پذیرد. داستایفسکی در این داستان ماهیت و مراحل شر را به تصویر کشیده است. سه برادر یعنی الکسی، ایوان و دمیتری تصویری از سه نوع رفتار و موضع در قبال تمایل به شر هستند.
کتاب «برادران کارامازوف» تاثیر زیادی بر نویسندگان مختلف داشته و درباره‌اش بسیار بحث شده است. گفته شده که ویلیام فاکنر در رمان مشهورش یعنی «خشم و هیاهو» عکس‌العملی مستقیم به کتاب «برادران کارامازوف» داستایفسکی داشته است.
ولادیمیر ناباکوف در درسگفتارهای ادبیات روس به بررسی رمان «برادران کارامازوف» هم پرداخته است. او این کتاب را کاملترین نمونه از تکنیک داستان‌های پلیسی که داستایفسکی مدام در آثارش به کار می‌برد دانسته است. به باور ناباکوف کتاب «برادران کارامازوف» رمانی است عجیب و چیزهای عجیبش متعددند و حتی عنوان فصل‌ها هم عجیب است. او می‌گوید اصلا مهم نیست که نویسنده نه تنها از این خصوصیت عجیب و غریب کتابش باخبر است، بلکه حتی گویی تمام مدت هم دارد به آن اشاره می‌کند، سربه‌سر خواننده‌اش می‌گذارد و از هر ترفندی برای برانگیختن کنجکاوی خواننده استفاده می‌کند.
در آغاز رمان «برادران کارامازوف» سطوری با عنوان «سخنی با خواننده» آمده که باب ورود به داستانی است که آن را از مهم‌ترین آثار کلاسیک جهانی دانسته‌اند. در آغاز کتاب «برادران کارامازوف» می‌خوانیم: «می‌خواهم سرگذشت قهرمان داستانم آلکسِی فیودروویچ کارامازوف را بنویسم اما درست در سرآغازِ کار، مانده‌ام حیران و بلاتکلیف. از یک طرف، آلکسِی فیودروویچ را قهرمانِ داستان می‌خوانم، ولی از طرف دیگر، خوب می‌دانم که او هر چه و هر که بوده، قهرمان نبوده؛ و به همین دلیل، می‌توانم همه جور سوال حتمی و ناگزیر را پیش‌بینی کنم؛ مثلا: مگر آلکسِی فیودروویچ چه قابلیتی دارد که دیگران ندارند؟ چرا او را قهرمانِ داستانت کرده‌ای؟ مگر چه‌کار کرده؟ مگر آدمِ مشهوری بوده؟ اگر بوده، در چه زمینه‌یی شهرت داشته؟ منِ خواننده چرا باید وقتم را صرفِ خواندنِ سرگذشتِ او کنم؟ سوالِ آخر سوالِ بسیار مهمی است، ولی تنها جوابی که من دارم این است که شاید با خواندنِ رمان خودتان بتوانید جوابِ سوال را پیدا کنید. حالا آمدیم خواندید و نتوانستید جوابِ سوال را پیدا کنید _ آن وقت چه؟ آمدیم خواندید و دیدید آلکسِی فیودروویچ قابلیتِ درخورِ توجهی نداشته _ آن وقت چه؟ این‌ها را می‌گویم چون متاسفانه خودم هم همین احتمال را می‌دهم. به نظر خود من او شخصیت درخورِ توجهی است، ولی نمی‌دانم می‌توانم این را به خواننده هم بقبولانم یا نه».

درباره فیودور داستایفسکی نویسنده کتاب «برادران کارامازوف»
فیودور داستایفسکی در یازدهم نوامبر 1821 در مسکو متولد شد. پدرش گرچه تباری اشرافی داشت اما در این زمان دیگر از درجه اعتبار افتاده بود. او یک جراح نظامی بود که از ارتش استعفا داده و در زمان تولد فیودور، دکتر بیمارستان مارینسکی در مسکو برای فقرا شده بود. مادر داستایفسکی، ماریا نخائوا، دختر بازرگان متمولی بود که او نیز تا حدی مقام و موقعیت خود را از دست داده بود. فیودور به همراه برادر بزرگ‌تر و خواهرهای کوچک‌ترش در محوطه بیمارستان مارینسکی و در بخش الحاقی به ساختمان اصلی بیمارستان رشد کرد. او در انزوا رشد کرد و تا مدت‌ها در خانه درس خواند و با سلطه پدری مستبد روبه‌رو بود. در سیزده‌سالگی به مدرسه‌ای خصوصی در مسکو رفت و در شانزده سالگی او را به مدرسه مهندسی نظامی در سن‌پترزبورگ فرستادند. داستایفسکی در این دوره با اشتیاق آثار شاخص نویسندگان مختلف را خواند و سلیقه ادبی‌اش شکل گرفت و به خصوص علاقه زیادی به گوگول پیدا کرد. در سال 1843 داستایفسکی از مدرسه نظامی فارغ‌التحصیل شد و بعد از یک سال خدمت اجباری، با کناره‌گیری از مقام نظامی‌اش به نویسندگی روی آورد. اولین رمان او با عنوان «مردم فقیر» یا «بیچارگان» در 1846 منتشر شد و شهرت و مقبولیت زیادی برایش به همراه آورد. داستایفسکی زندگی پرفراز و نشیبی داشت و استبداد تزاری دامن او را هم گرفت. با درگرفتن شورش‌های انقلابی در سراسر اروپا در 1848، موج تازه‌ای از سرکوب به روسیه هم رسید و در نتیجه آن داستایفسکی در 1849 بازداشت شد و به چهار سال حبس با اعمال شاقه و تبعید محکوم شد. داستایفسکی پس از رهایی رمان‌های متعددی نوشت که برخی از آنها در شمار شاخص‌ترین شاهکارهای ادبیات جهانی به شمار می‌روند. او در طول شصت سال زندگی‌اش یعنی تا بیست‌وهشتم ژانویه 1881، نه تنها به یکی از مهم‌ترین چهره‌های ادبیات روسیه بلکه به قله‌ای در ادبیات جهانی بدل شد و در زمان حیاتش به شهرتی عام دست پیدا کرد. «جنایت و مکافات»، «ابله»، «برادران کارامازوف»، «قمار باز»، «جوان خام» و «نیه توچکا» عناوین برخی از آثار ترجمه شده داستایفسکی به فارسی است.

درباره ترجمه کتاب «برادران کارامازوف»
کتاب «برادران کارامازوف» با ترجمه اصغر رستگار در نشر نگاه منتشر شده است.
اصغر رستگار، متولد آبان 1328 در تهران، مترجم و نویسنده معاصر است. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه‌اش را درتهران گذراند و سپس برای تحصیل در رشته ریاضی وارد دانشگاه فردوسی مشهد شد. رستگار در همین دوران به کار ترجمه مشغول شد. او آثار مهمی در زمینه ادبیات داستانی و ادبیات نمایشی به فارسی برگردانده است. رستگار که مقیم اصفهان بود علاوه بر ترجمه به همکاری با مجله «زنده‌رود» هم می‌پرداخت. او در ابتدای دهه پنجاه توسط ساواک دستگیر شده بود و سه سال در زندان بود و ترجمه‌هایی هم در دوران حبس انجام داده بود. ترجمه رستگار از کتاب «جنایت و مکافات» به عنوان کتاب سال انتخاب شده بود. از دیگر ترجمه‌های رستگار می‌توان به این آثار اشاره کرد: «در انتظار گودو»، «تئوری بنیادی هنر تئاتر»، «عهد عتیق» و از «عدن تا تبعید». رستگار تعدادی از نمایشنامه‌های ایبسن را هم به فارسی برگردانده و مجموعه مقالاتی نیز درباره او تالیف کرده است. رستگار سرانجام اردیبهشت 1402 از دنیا رفت.