ریمل

کتاب «ريمل» اثر آريل دورفمن
داستاني درباره دو روي متضاد جهاني که در آن به سر مي‌بريم: جهان حقيقت‌ها و جهان جعليات. کتاب «ريمل» اثر آريل دورفمن، داستاني است که از پيوند هويت، حقيقت و قدرت شکل گرفته و جهاني را به تصوير کشيده که در آن مرز ميان امر جعلي و امر حقيقي مخدوش شده است.
دورفمن در کتاب «ريمل» داستاني درباره دسيسه‌ها، فريب‌ها و آرزوهاي نهفته در زندگي انسان معاصر به دست داده و همچنين از زاويه‌اي خاص به مسئله هويت توجه کرده است.
آريل دورفمن، نويسنده‌اي اهل شيلي است و از مهم‌ترين نام‌هاي ادبيات امريکاي لاتين به شمار مي‌رود. در ميان آثار او، کتاب «ريمل» اولين اثري به شمار مي‌رود که به زبان انگليسي نوشته شده است.
رمان «ريمل» نخستين‌بار در ژانويه سال 1988 منتشر شد و با استقبال منتقدان و خوانندگان روبرو شد.

مروري بر کتاب «ريمل»
بسياري از آثار شاخص ادبيات امريکاي لاتين پيوندي عميق و دروني با سياست و مسئله قدرت دارند. تاريخ بسياري از اين کشورها تاريخي است آکنده از اميدها و آرزوهاي جمعي براي دستيابي به جهاني برابرتر و آزادتر و از سوي ديگر تاريخي است آکنده از شکست‌هاي متعدد همراه با ظهور ديکتاتورهاي داخلي و دخالت‌هاي قدرت‌هاي خارجي و به خصوص ايالات متحده امريکا. آريل دورفمن از چهره‌هاي شاخص ادبيات شيلي و به طور کلي ادبيات امريکاي لاتين است که در زمان قدرت گرفتن آلنده از نزديک شاهد شکل‌گيري اميدي جمعي براي ساخت جهاني بهتر بود. اما کودتاي ژنرال پينوشه تمام آرزوهاي جمعي را بر باد داد و خشونت و ديکتاتوري رعب‌آوري تا سال‌ها در اين کشور حاکم شد. دورفمن که شاهدي بر تمام اين وقايع بود، در بسياري از آثار داستاني و غيرداستاني‌اش به اين وقايع توجه نشان داده است. او در رمان «ريمل» نيز به شکلي هنرمندانه به مسئله قدرت، خشونت و ديکتاتوري پرداخته است.
داستاني که دورفمن در رمان «ريمل» شرح داده به گونه‌اي درخشان با وضعيت کلي جهان معاصر ما پيوند دارد. جهاني که در آن هر آنچه جعلي است مي‌تواند حقيقي به نظر برسد و اين اتفاق بيش از هر چيز به واسطه ساخت روايت‌هاي غيرواقعي اما باورپذير ممکن مي‌شود.
شيوه روايت دورفمن در کتاب «ريمل» بسيار قابل توجه است. او در اين رمان شيوه‌ روايي را برگزيده که در پيوند با مضموني است که در کتاب روايت کرده است.
دورفمن در رمان «ريمل» نشان داده که تا چه اندازه در به کارگيري عنصر تخيل در روايت داستاني چيره‌دست است. او در اين اثر با به کارگيري تخيلي قدرتمند جهاني ويژه آفريده و براي روايت آن نيز از سبکي خاص در داستان‌نويسي بهره گرفته است. وقايع داستاني و سير حوادث در کتاب «ريمل» از زاويه ديدهاي مختلف شرح داده شده و ابهامي که در روايت داستان عامدانه به کار گرفته شده به ساخت جهاني که مدنظر دورفمن بوده کمک بزرگي کرده است.
جهاني که پر است از فريب و دسيسه و آرزوهاي بزرگ و کوچک و نيروهاي مرئي و نامرئي که مي‌توانند بر سرنوشت انسان‌ها تاثير بگذارند. اين جهان همچنين آکنده از انواع و اقسام از خودبيگانگي‌ها است. وقايع رمان «ريمل» در شهري بي اسم و رسم رخ مي‌دهند و اين شهري است که مي‌تواند هر جايي در جهان کنوني ما باشد. در اين شهر عکاسي بي‌چهره و بي‌نام حضور دارد که توانايي شگرفي دارد. او مي‌تواند حقيقت نهفته در پشت چهره‌ها را دريابد و درواقع مي‌تواند آنچه را که پنهان و ناديدني است ثبت و عيان کند. او انگار چهره‌اي نامرئي دارد که حتي پدر و مادرش هم به يادش نمي‌آورند که او کيست و خودش مي‌گويد جوري زندگي کرده بودم که انگار گم شده بودم.
به جز اين عکاس با توانايي عجيبش، دو شخصيت اصلي ديگر در رمان «ريمل» حضور دارند. يکي زني است زيبا که در پي يافتن گذشته‌اش است و ديگري يک پزشک و به عبارتي يک جراح پلاستيک که بسيار معروف است و در عين حال تشنه قدرت است. او در ظاهر چهره ديگران را با جراحي تغيير مي‌دهد اما در واقع با اين کار بر سرنوشت و زندگي آنها مسلط مي‌شود.
دورفمن در کتاب «ريمل» مسائلي چون قدرت، سرکوب، خشونت و ديکتاتوري و نيز ترس‌ها و اضطراب‌هاي ناشي از اين وضعيت را استادانه به تصوير کشيده است. در بخشي از توضيحات خود کتاب به اين نکته اشاره شده که در رمان «ريمل» جوهر وجود انسان تشنه قدرت به نمايش درآمده و اين توضيحات آمده که: «آريل دورفمن در ريمل هزارتويي از هويت‌هاي حقيقي و جعلي خلق کرده است و جهاني که حتي براي لحظه‌اي نمي‌توان به آن اطمينان کرد. سه قهرمان اصلي رمان که هريک از ديگري غيرقابل‌اعتمادترند در تقاطعي مرگبار از سرنوشت به هم مي‌رسند. عکاسي که چهره‌اش ياد کسي نمي‌ماند، آرشيوي از رازهاي سربه‌مهر مردم شهر دارد، آرشيوي که براي بي‌آبرويي هرکسي کافي است. زني فتان و زيبا با شخصيتي دوپاره که حافظه‌اش همچون کودکي معصوم است. ضلع سوم اين مثلث يک جراح متخصص زيبايي است، مردي تشنه قدرت که تبحري حيرت‌انگيز در تغيير چهره مردم شهر دارد؛ هرکس بسته به منافعش سراغ اين پزشک چيره‌دست بيايد، بازي را برده است. »

درباره آريل دورفمن نويسنده کتاب «ريمل»
آريل دورفمن، نويسنده شيليايي که در سال 1924 متولد شده، از مهم‌ترين و مشهورترين چهره‌هاي نسل بعد از شکوفايي ادبيات آمريکاي لاتين است. او اگرچه در آرژانتين متولد شده اما کودکي او تا دوازده سالگي در امريکا گذشت و بعد از آن همراه خانواده‌اش به شيلي رفت و از اين‌رو نويسنده‌اي شيليايي محسوب مي‌شود. دورفمن چهره پرکاري است و آثار زيادي در گونه‌هاي مختلف ادبي منتشر کرده است. او رمان‌نويس، نمايشنامه‌نويس، جُستارنويس، استاد دانشگاه و فعال حقوق بشر است. دورفمن از دوران دانشجويي‌اش به فعاليت‌هاي سياسي گرايش پيدا کرد و بعدها جزو ياران سالوادور آلنده قرار گرفت. او به طور معجزه‌آسايي از کشتار ياران آلنده در کودتاي سپتامبر 1973 جان سالم به در برد اما کابوس کودتاي پينوشه هيچ‌گاه رهايش نکرد. دورفمن دو کتاب و چند مقاله درباره کودتا نوشته است. او در دانشگاه کاروليناي شمالي تدريس مي‌کند و در مسايل مربوط به حقوق بشر فعال است و در کميته‌ها و سازمان‌هاي متعددي عضويت دارد و در کنفرانس‌هاي زيادي سخنراني کرده است. «مرگ و دختر جوان»، «اعتماد»، «شورش خرگوش‌ها» و «بيوه‌ها» برخي از آثار دورفمن هستند.

درباره ترجمه کتاب «ريمل»
کتاب «ريمل» با ترجمه حسام امامي در نشر برج منتشر شده است.
حسام امامي، متولد 1364، مترجم ايراني است. او تاکنون آثاري در ادبيات، روان‌شناسي و ادبيات کودکان و نوجوانان به فارسي برگردانده است. کتاب‌هاي «آلگرو»، «آليس پاي آتش» و «تفکر بهتر زندگي بهتر» عناوين برخي از ترجمه‌هاي حسام امامي است.