ترغیب شومیز

کتاب «ترغيب» اثر جين آستين
يک رمان عاشقانه – خانوادگيِ کلاسيک، از نويسنده‌اي متخصص اين ژانر. کتاب «ترغيب» (Persuasion) آخرين رمان کاملِ جين آستين و به‌عقيد? بسياري از منتقدان ادبي، پخته‌ترين اثر اوست.
کتاب «ترغيب»، که شش ماه بعد از مرگ جين آستين براي اولين بار به چاپ رسيد، آخرين رماني بود که آستين آن را تمام کرد.
جين آستين در کتاب «ترغيب» نيز، مانند هم? آثارش، قص? خانواده‌هاي ممتاز و اشرافي و آداب ‌و رسوم و قيدوبندهاي خشک فرهنگي و اجتماعي را روايت مي‌کند و کشمکش‌هاي دروني و عاطفي آدم‌ها در متن زندگي اجتماعي و خانوادگي را با طنز و شوخ‌طبعي و رنديِ هوشمندانه و ظريف و نقادانه‌اي که خاص سبک اوست به تصوير مي‌کشد.
کتاب «ترغيب» همچنين يکي از زنان داستاني ماندگار و فراموش‌نشدني را به تاريخ ادبيات داستاني هديه داده است؛ زني بيست‌وهفت‌ساله که بين شخصيت‌هاي اصلي آثار جين آستين، به‌دليل بلوغ نسبي‌اش، قابل توجه است و بسياري از منتقدان از او به‌عنوان واقعي‌ترين تصوير از چهل‌سالگيِ جين آستين ياد کرده‌اند.
متن اصلي کتاب «ترغيب» اولين بار در سال 1817 منتشر شده است. اين رمان در اوايل قرن نوزدهم با استقبال مواجه شد اما در اواخر آن قرن، مشهورتر شد و شهرتش تا قرون بيستم و بيست‌ويکم هم ادامه پيدا کرد.
کتاب «ترغيب» دستماي? انواع اقتباس‌هاي سينمايي و تئاتري و تلويزيوني و راديويي و... هم قرار گرفته است.

مروري بر کتاب «ترغيب»
ماجراي کتاب «ترغيب» دربار? زني بيست‌وهفت‌ساله، شيرين، باهوش و تنها به نام ان اليوت است؛ زني غريب و متفاوت با ديگر اعضاي خانواد? خود و به همين دليل تنهاتر از آن‌ها. او، که مادر خود را از دست داده است، هيچ مورد توجهِ پدرِ متکبر و ازخودمتشکرش نيست چون شباهتي به پدر ندارد. پدر، فقط دختر بزرگش، اليزابت، را مورد عنايت خود قرار مي‌دهد و به دختران ديگرش، از جمله ان، که آخرين فرزند اوست، بي‌اعتناست. البته به‌جز اليزابت، که نزد پدر ارج‌وقُربي دارد، مري، دختر ديگر خانواده، هم، به‌خاطر ازدواجش، نيمچه‌احترامي براي خودش دست‌وپا کرده است.
تنها کسي از آشنايان نزديک که در کتاب «ترغيب» ان را مورد لطف و توجه خود قرار مي‌دهد و با او مهربان است، زني است به نام ليدي راسل. اين زن يکي از دوستان قديمي مادرِ ان اليوت بوده و به‌خاطر شباهت ان به مادرش، علاقه‌اي ويژه به او دارد.
اما ماجراي اصلي و کليدي کتاب «ترغيب» حول رابط? ان با يک افسر نيروي دريايي، به نام کاپيتان ونتوِرث، مي‌گردد؛ افسري که ان، وقتي نوزده‌ساله بوده، به او دل باخته و آن‌ها با هم نامزد کرده بوده‌اند.
اختلاف طبقاتي خانواده‌ها و مخالفت خانواده و دوستان و اطرافيان ان با ازدواج او با کاپيتان ونتورث، باعث به‌هم خوردن نامزدي اين دو و جدايي‌شان از يکديگر مي‌شود.
کتاب «ترغيب» از هفت سال بعد از به‌هم خودن نامزدي ان و ونتورث آغاز مي‌شود. حالا اما شرايط، ديگر مثل سابق نيست. پدرِ ان با مشکلات اقتصادي دست‌به‌گريبان است و ثروت و مکنت سابق را ندارد. در چنين شرايطي ان و ونتورث دوباره يکديگر را مي‌بينند و اين سرآغاز ماجراها و کشمکش‌هايي تازه در کتاب «ترغيب» است.
کتاب «ترغيب» هم عاشقانه‌اي دلکش و سرگرم‌کننده است و هم رماني مفرح و آميخته با طنز و شوخ‌طبعي و نگاهي نقادانه به جامع? اشراف و مناسبات فرهنگي و اجتماعي و خانوادگي حاکم بر اين جامعه در انگلستان اوايل قرن نوزدهم.
جين آستين در کتاب «ترغيب» نيز، مانند ديگر آثارش، شخصيت‌هاي رمان خود و رفتارهايشان و مناسبات اجتماعي و فرهنگي طبقه‌اي را که از آن مي‌نويسد، رندانه و با ريزبيني رصد مي‌کند و تصويري توأم با طنزي ظريف از مناسبات اشرافي ارائه مي‌دهد. اما کتاب «ترغيب»، چنانکه در مقدم? رضا رضايي بر ترجم? فارسي آن اشاره شده، تفاوتي هم با ديگر آثار جين آستين دارد. اين تفاوت در لحن بدبينانه‌تر اين رمان است که خود را نشان مي‌دهد.
در بخشي از کتاب «ترغيب» مي‌خوانيد: «هرقدر هم که ظواهر امر شبهه‌انگيز به نظر برسد، او آقاي ونتوِرث نبود، آن کشيش سابق ناحي? مانکفرد نبود، بلکه کاپيتان فردريک ونتوِرث بود، برادرِ کشيش ناحيه، که بعد از عمليات سان دومينگو به مقام فرماندهي رسيده بود و چون بلافاصله هم به عمليات جديدي احضار نشده بود در تابستان 1806 به سامرسِتشر آمده بود، و باز چون پدر و مادرش از دنيا رفته بودند شش ماهي در مانکفرد اقامت کرده بود. آن موقع جوان بسيار آراسته‌اي بود، با هوش و ذکاوت سرشار، سرزنده و باطراوت، فهيم و عاقل. ان هم دختر خيلي قشنگي بود، متين، محجوب، باسليقه و بااحساس. ... نصف اين جاذبه‌ها هم در هر کدام‌شان بود کفايت مي‌کرد، چون کاپيتان ونتوِرث کاري نداشت بکند و ان هم کسي را نداشت که دوست داشته باشد. خب، اين‌همه حسن و کمال وقتي به هم برسند معلوم است که به جايي ختم مي‌شود. به‌تدريج با هم آشنا شدند، و وقتي آشنا شدند زود به يکديگر دل باختند. نمي‌شد گفت کدام‌شان ديگري را آيت کمال مي‌دانسته، يا کدام‌شان بيشتر احساس خوشبختي مي‌کرده، ان که اظهار عشق و خواستگاري کاپيتان را مي‌شنيده، يا کاپيتان که ان به اظهار عشق و خواستگاري‌اش جواب مي‌داده.
بعد نوبت رسيده بود به دور? کوتاهي که سرشار از سعادت بود، اما دوره‌اي بسيار کوتاه. ... خيلي زود مشکلاتي پيش آمد.»

دربار? جين آستين، نويسند? کتاب «ترغيب»
جين آستين (Jane Austen)، متولد 1775 و درگذشته به سال 1817، يکي از مشهورترين و محبوب‌ترين رمان‌نويس‌هاي کلاسيک انگليس است. آستين از نوجواني شروع به قصه‌نويسي کرد و تا پايان عمر بيشتر وقتش به نوشتن گذشت. نويسنده‌اي با وسواس فراوان بود و آثارش را قبل از انتشار بارها ويرايش و حک و اصلاح و بازنويسي مي‌کرد. از او شش رمان کامل و چند اثر ناتمام به جا مانده است.
آثار جين آستين آثاري عاشقانه، رئاليستي، سرگرم‌کننده و توأم با طنزي ظريف و نگاه نقادانه به جامع? طبقاتي زمان خود و قيود خشک حاکم بر اين جامعه هستند. او در آثارش تصويرگر جهاني صُلب است که البته در آستان? تغيير و تحول و در معرض هواهايي تازه قرار گرفته است و بادهاي تغيير در آن، به‌ملايمت و آهستگي، در حال وزيدن است اگرچه تغيير هنوز نامرئي و به‌دشواري محسوس باشد.
رمان «غرور و تعصب» مشهورترين اثر جين آستين است. از ديگر آثار او مي‌توان به رمان‌هاي «عقل و احساس» و «منسفيلدپارک» اشاره کرد.

دربار? ترجم? فارسي کتاب «ترغيب»
کتاب «ترغيب» با ترجمه و مقدم? رضا رضايي در نشر ني منتشر شده است.
رضا رضايي، متولد 1335 در ساري، از مترجمان مطرح ايراني است. او، علاوه بر ترجم? تعدادي از رمان‌هاي مطرح و مهم کلاسيک و مدرن جهان، آثاري مهم در زمينه‌هاي ديگر ادبي و غير ادبي را نيز به فارسي ترجمه کرده است. از ترجمه‌هاي مهم او در زمين? رمان مي‌توان به ترجمه‌هايش از مجموعه آثار جين آستين و خواهران برونته، ترجمه‌هايش از سه رمان ولاديمير نابوکوف و نيز ترجم? رمان‌ «گتسبي بزرگ» اسکات فيتز جرالد اشاره کرد.
رضايي در زمينه‌هاي متنوع ديگري نظير شعر، موسيقي، نظري? ادبي، تاريخ ادبيات، نقاشي، زندگي‌نامه و... نيز آثاري را به فارسي ترجمه کرده است که از آن جمله مي‌توان به «شارل بودلر: شعرهاي نخستين و مجموعه‌ي ژان دووال»، «ذهن روسي در نظام شوروي»، «جان و صورت»، «کارل مارکس»، «مجوس شمال»، «راهنماي جامع موسيقي کلاسيک» و «آشنايي با موسيقي کلاسيک» اشاره کرد.
رضايي مدتي نيز عضو تيم ملي شطرنج بوده و کتاب‌هايي را هم در زمين? شطرنج ترجمه کرده است.
از کتاب «ترغيب» ترجمه‌هاي فارسي ديگري هم موجود است که از جمل? آن‌ها ترجم? ثمين نبي‌پور، منتشر شده در نشر افق، است.