محمدعلی همایون کاتوزیان

محمدعلی همایون کاتوزیان، متولد 1321 در تهران، مورخ، اقتصاددان، نظریه‌پرداز و پژوهشگر علوم سیاسی و منتقد ادبی ایرانیِ ساکن انگلستان است. کاتوزیان دارای لیسانس اقتصاد از دانشگاه بیرمنگام، فوق‌لیسانس اقتصاد از دانشگاه لندن، دکترای اقتصاد از دانشگاه کنت و عضو هیئت‌علمی شرق‌شناسی دانشگاه آکسفورد است. کاتوزیان پژوهشگر مسائل مربوط به ایران است و کارهای پژوهشی‌اش در این زمینه حوزه‌های گوناگون و متنوعی را در بر می‌گیرد. او همچنین سردبیر نشریۀ «ایرانشناسی» است. این نشریه از طرف انتشارات راتلج و با حمایت انجمن بین‌المللی ایرانشناسی منتشر می‌شود و ژاله آموزگار، تورج دریایی، عباس امانت، تورج اتابکی و علی میرسپاسی از اعضای هیئت‌تحریریه و شورای مشورتی آن هستند. از جمله نظریات مطرح کاتوزیان در زمینۀ ایران، نظریۀ او دربارۀ کوتاه‌مدت بودن جامعۀ ایران است. از آثار محمدعلی همایون کاتوزیان می‌توان به کتاب‌های «ایران، جامعۀ کوتاه‌مدت و 3 مقالۀ دیگر»، «تضاد دولت و ملت: نظریۀ تاریخ و سیاست در ایران»، «مصدق و مبارزه برای قدرت در ایران»، «صادق هدایت از افسانه تا واقعیت»، «درباره‌ی بوفِ کورِ هدایت»، «دولت و جامعه در ایران: انقراض قاجار و استقرار پهلوی»، «اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسلۀ پهلوی»، «چهارده مقاله در ادبیات، اجتماع، فلسفه و اقتصاد»، «هشت مقاله در تاریخ و ادب معاصر»، «خلیل ملکی: سیمای انسانی سوسیالیسم ایرانی»، «طنز و طنزینۀ هدایت»، «سعدی، شاعر زندگی، عشق و شفقت» و «دربارۀ جمال‌زاده و جمال‌زاده‌شناسی» اشاره کرد.