بیوه ها جیبی

معرفي کتاب بيوه‌ ها اثر آريل دورفمن

وصيت‌نامه ناپديدشدگان: تمثيلي سياسي از آريل دورفمن. بيوه‌ها عنوان رماني است از آريل دورفمن که نه تنها مضمون داستان بلکه حکايت نوشته شدن خود آن نيز ردي پررنگ از وحشت ديکتاتوري و سرکوب سياسي را بر خود دارد.
بيوه‌ها کتابي است که در اصل به زبان اسپانيايي نوشته شده و سپس به انگليسي برگردانده شده است. دورفمن در ترجمه انگليسي اثر به قلم استيون کسلر مشارکتي فعالانه داشته است.
بيوه‌ها از داستان‌هاي مشهور دورفمن است که چند ترجمه از آن به فارسي موجود است. اين کتاب در سال 1368 با ترجمه جمشيد نوايي به فارسي منتشر شد و همچنين احمد گلشيري نيز آن را با عنوان «ناپديدشدگان» ترجمه کرده است. بهمن دارالشفايي نيز، که چند سال پيش گفت‌وگويي مفصل با دورفمن در دفتر کار او در دانشگاه دوک انجام داده بود، بيوه‌ها را توسط نشر ماهي منتشر کرده است.

درباره کتاب بيوه ‌ها

بيوه‌ها مرثيه‌اي است بر جان‌هاي مبارز و عشق‌هاي از دست رفته. داستاني است درباره مرداني که در حکومتي مستبد ناپديد و سپس کشته شده‌اند و زنان داغداري که عزايشان را به خشمي عليه وضعيت موجود تبديل مي‌کنند.
آريل دورفمن نويسنده‌اي است که در بسياري از آثارش به تبعات برآمدن حکومتي نظامي و مستبد توجه کرده است. او در داستان بيوه‌ها روايتي از ناپديد شدن قهري هزاران مرد و شماري زن به دست پليس مخفي به دست داده و اگرچه روشن است که نگاه او معطوف به شيلي و ديگر کشورهاي امريکاي لاتين است اما در عين‌حال داستان را به گونه‌اي نوشته که مي‌توان آن را هر جايي در جهان تصور کرد.
در رمان بيوه‌ها شاهد وضعيتي هستيم که در آن آدم‌ها شبانه از خانه‌هايشان بيرون کشيده مي‌شوند يا در روز روشن ربوده مي‌شوند و ديگر هچ ردي از آنها باقي نمي‌ماند به شکلي که انگار که اصلا وجود نداشته‌اند. اطرافيان ناپديدشدگان نيز در تعليقي ابدي قرار مي‌گيرند چرا که نمي‌دانند عزيزانشان مرده‌اند يا زنده.
طبيعي است که دورفمن امکان انتشار کتاب بيوه‌ها را در شيلي پس از کودتاي پينوشه يا در ديگر ديکتاتوري‌هاي امريکاي لاتين نداشت و از اين‌رو ابتدا تصميم گرفت که اين رمان را با نام مستعار منتشر کند.
دورفمن براي نجات رمان بيوه‌ها به اين فکر مي‌افتد که مکان داستان را به ظاهر يونان انتخاب کند و زمان داستان هم در دوره‌اي کم‌وبيش نامشخص از قرن بيستم مي‌گذرد. او همچنين تصميم مي‌گيرد اسمي مستعار و من‌درآوردي به جاي نام نويسنده بگذارد و اين چنين بود که اريک لومان به عنوان نويسنده بيوه‌ها جا زده شد. 
در طرح دورفمن براي انتشار بيوه‌ها، قرار بر اين بود که کتاب ابتدا به زبان دانمارکي يا آلماني يا فرانسوي منتشر شود و سپس به اسپانيايي ترجمه شود. درواقع همه اين‌ها ترفندي بود که دورفمن مي‌خواست به کار بگيرد تا بتواند داستانش را در شيلي و ديگر کشورهاي امريکاي لاتين منتشر کند.
اما با همه اين تمهيدات هم هيچ ناشري حاضر نشد بيوه‌ها را منتشر کند و در اين شرايط انتشار کتاب با نام مستعار ديگر معنايي نداشت. دورفمن اگرچه از آغاز داستان بيوه‌ها را به گونه‌اي نوشت که امکان انتشارش وجود داشته باشد اما حاصل کار يک ويژگي ديگر هم داشت و آن اينکه او در رمان بيوه‌ها توانسته مصايب آدم‌هاي گمشده را به چيزي جهاني‌تر تبديل کند؛ به اتفاقي که مي‌تواند هرجا، در هر زمان و براي هرکسي بيفتد.

خلاصه کتاب بيوه ‌ها

«تصويري از پيرزن يکدنده پيش چشمش نقش بست. احتمالا از ساختمان بيرون مي‌رفت و چند قدم آن‌طرف‌تر مي‌نشست. بعد منتظر مي‌ماند، تمام صبح، تمام بعدازظهر، تمام شب، مثل دفعه پيش، بي‌آن‌که ذره‌اي از جايش تکان بخورد، بي‌حرکت مثل مجسمه، يک تکه آشغال که به سختي از جايش جنب مي‌خورد. آن پيرزن و همه پيرزن‌هاي شبيه او بايد مي‌مردند، بايد مثل سنگ‌هاي قبرستان بر هم تلنبار مي‌شدند.»

درباره آريل دورفمن نويسنده کتاب بيوه‌ ها

آريل دورفمن، نويسنده شيليايي که در سال 1924 متولد شده، از مهم‌ترين و مشهورترين چهره‌هاي نسل بعد از شکوفايي ادبيات آمريکاي لاتين است. او اگرچه در آرژانتين متولد شده اما کودکي او تا دوازده سالگي در امريکا گذشت و بعد از آن همراه خانواده‌اش به شيلي رفت و از اين‌رو نويسنده‌اي شيليايي محسوب مي‌شود. دورفمن چهره پرکاري است و آثار زيادي در گونه‌هاي مختلف ادبي منتشر کرده است. او رمان‌نويس، نمايشنامه‌نويس، جُستارنويس، استاد دانشگاه و فعال حقوق بشر است. دورفمن از دوران دانشجويي‌اش به فعاليت‌هاي سياسي گرايش پيدا کرد و بعدها جزو ياران سالوادور آلنده قرار گرفت. او به طور معجزه‌آسايي از کشتار ياران آلنده در کودتاي سپتامبر ???? جان سالم به در برد اما کابوس کودتاي پينوشه هيچ‌گاه رهايش نکرد. دورفمن دو کتاب و چند مقاله درباره کودتا نوشته است. او در دانشگاه کاروليناي شمالي تدريس مي‌کند و در مسايل مربوط به حقوق بشر فعال است و در کميته‌ها و سازمان‌هاي متعددي عضويت دارد و در کنفرانس‌هاي زيادي سخنراني کرده است. «مرگ و دختر جوان»، «اعتماد»، «شورش خرگوش‌ها» و «بيوه‌ها» برخي از آثار دورفمن هستند.

کتاب بيوه‌ ها براي چه کساني مناسب است؟

کتاب بيوه‌ها رماني با مضموني سياسي و اجتماعي است که به مکان و زمان مشخصي محدود نيست و از اين‌رو خواندن آن را به همه علاقه‌مندان ادبيات داستاني به خصوص کساني که به روايت‌هاي تمثيلي سياسي علاقه دارند پيشنهاد مي‌کنيم.