داستانهای محبوب من جلد 2: بخش دوم دهه هفتاد

نمونه‌هایی از داستان کوتاه ایرانی در دهۀ هفتاد خورشیدی. مجموعه کتاب‌های «داستانهای محبوب من» مجموعه‌ای‌ست مناسب برای علاقمندان داستان کوتاه ایرانی و آن‌ها که می‌خواهند با سیر تحول داستان کوتاه در ایران، از آغاز تاریخ داستان‌نویسی در ایران تا پایان دهۀ هفتاد خورشیدی، آشنا شوند و بدانند در هر دوره تاریخی، نویسندگان ایرانی بیشتر به چه مضامینی پرداخته‌اند و چه تکنیک‌هایی را در داستان‌نویسی آزموده و به ‌کار بسته‌اند و مهمترین و بهترین نویسندگان ایرانی، در دوره‌ای که در مجموعۀ «داستانهای محبوب من» به آن پرداخته شده، چه کسانی‌اند.
در مجموعۀ «داستانهای محبوب من» انواع داستان‌ کوتاه ایرانی با تکنیکها و درونمایه‌های گوناگون، به‌انتخاب علی‌اشرف درویشیان و با نقدهای رضا خندان (مهابادی) بر این داستانها، گرد آمده‌اند.
جلد دوم مجموعۀ «داستانهای محبوب من» در واقع ادامۀ جلد اول است و همچون جلد اول به منتخبی از داستانهای ایرانی دهۀ هفتاد خورشیدی و نقد و بررسی این داستانها اختصاص دارد.
با خواندن این مجلد از کتاب «داستانهای محبوب من» با بخشی از آثار داستانی دهۀ هفتاد و مضامین داستانی و شیوه‌های داستان‌نویسی و تعدادی از داستان‌نویسان مطرح و مهم این دهه آشنا می‌شوید و همچنین با خواندن نقدهایی که رضا خندان (مهابادی) بر این داستان‌ها نوشته است، ارزیابی‌ای نقادانه از این داستان‌ها به دست می‌آورید.

مروری بر جلد دوم کتاب «داستانهای محبوب من»
جلد دوم مجموعۀ «داستانهای محبوب من» شامل سی و پنج داستان است که همگی در دهۀ هفتاد خورشیدی منتشر شده‌اند و در ادامۀ جلد اول کتاب، که آن هم داستانهای دهۀ هفتاد و نقد و بررسی این داستانها را دربرمی‌گیرد، شِمایی از حال‌وهوای داستان‌نویسی دهۀ هفتاد و رویکردهای مختلف مضمونی و تکنیکی و ساختاری و فُرمی در داستان‌نویسی این دهه به دست می‌دهد.
داستانهایی که در جلد دوم کتاب «داستانهای محبوب من» می‌خوانید عبارتند از: «بارون بارونه» از علی خدایی، «گل‌های آبی نرگس» از طاهره ریاستی، «رود سیاه» از سید علی صالحی، «وضعیت» از محمد شریفی، «ساعت ناتمام» از حسین آتش‌پرور، «نسترن در باد، نسترن در...» از فرخنده آقایی، «سکۀ دوزاری و چکش» از نعمت کسرائیان، «آلبوم قدیمی» از فریدون کوهدانی، «کمربند» از راشین مختاری، «سازدهنی» از زویا پیرزاد، «پنجره» از فریده خردمند، «جدول کلمات متقاطع» از ناهید طباطبایی، «برادری، برابری» از اقبال مظفری، «دره پریان» از رضا جولایی، «پریون» از محمدرضا صفدری، «گم شدن یک زن متوسط» از طاهره علوی، «ضجه‌های پنهان» از سیامک گلشیری، «شب‌های یلدا» از مصطفی مستور، «پری دریایی» از پرویز مقدم، «هزار و یکشب» از شهریار مندنی‌پور، «تقسیم» از شیوا ارسطویی، «مگر چراغی بسوزد» از احمد بیگدلی، «سبز مورد» از شهلا پروین‌روح، «حق‌کشی» از محمدحسن جهرمی، «قرار» از میترا داور، «داستان رحمان» از حسین مرتضائیان آبکنار، «رحیمه» از انوشه منادی، «سوغات» از محبوبه میرقدیری، «اسیر» از علیرضا حسینی، «ما همگی گم شده‌ایم» از محمدآصف سلطان‌زاده، «سعی خواهم کرد...» از شهرام شیدایی، «خشکسالی» از لیلا صادقی، «صدای بم» از ری‌را عباسی، «ناسور» از محمدرضا گودرزی و «مرا به این نام بخوان» از سید حسین میرکاظمی.
جلد دوم مجموعۀ «داستانهای محبوب من» در نشر چشمه منتشر شده است.

درباره علی‌اشرف درویشیان و رضا خندان (مهابادی)
علی‌اشرف درویشیان، متولد 1320 و درگذشته به‌سال 1396، داستان‌نویس، مقاله‌نویس، منتقد ادبی و مترجم ایرانی و نیز پژوهشگر حوزه افسانه‌ها و فرهنگ عامه است.
درویشیان در‌ خانواده‌ای کارگر و فقیر در محلۀ آبشوران کرمانشاه زاده شد؛ محله‌ای که نام‌اش از طریق قصه‌های درویشیان و مجموعه داستانی به همین نام از او در ادبیات داستانی ایران جاودانه شده است.
در دوازده سالگی، در کنار تحصیل، کارگری می‌کرد. دوره تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در کرمانشاه گذراند و سپس وارد دانشسرای مقدماتی شد. بعد از دوره دانشسرا، در روستاهای کرمانشاه و گیلانغرب تدریس می‌کرد.
در سال 1345 وارد دانشگاه تهران شد و از این دانشگاه، لیسانس ادبیات گرفت و بعد از آن، در رشتۀ روان‌شناسی تربیتی، در مقطع فوق لیسانس، ادامۀ تحصیل داد و همچنین در دانشسرای عالی تهران به تحصیل در رشتۀ مشاوره و راهنمای تحصیلی پرداخت.
درویشیان در سال‌های پیش از انقلاب، از سال 1350 تا 1357، سه بار به‌خاطر قصه‌هایش دستگیر و زندانی و همچنین ممنوع‌القلم شد.
داستان‌های علی‌اشرف درویشیان سخت تحت تأثیر تجربه‌های شخصی‌اش از فقر و محرومیت‌، آشنایی‌ نزدیک‌اش با زندگی و مشکلات مردم محروم، تجربه‌هایش از زندان و مبارزه‌ سیاسی در سال‌های پیش از انقلاب‌ و مواجهه‌اش با شکلهای گوناگون ظلم و نابرابری‌اند. او از مردمی می‌نوشت که «داشتن»، حتی در حداقلی‌ترین شکل خود، برایشان رؤیایی محال بود.
نوشتن از فقر و ظلم و نابرابری و مبارزه برای درویشیان نه مسئولیتی فرمایشی و برآمده از «این مباد، آن باد»های حزبی، که برخاسته از حس و حساسیتی صادقانه بود که از درون‌اش می‌جوشید. تعهد اجتماعی‌اش از متنِ زندگی و از دلِ تجربۀ زیسته‌اش برآمده بود و از شفقت و عطوفتی که نسبت به محرومان و ستمدیدگان جامعه احساس می‌کرد.
معلمی بود دمخور با کودکانی از محروم‌ترین اقشار اجتماع. قصه‌هایی هم برای کودکان و نوجوانان نوشت و تا واپسین سال‌های عمر دغدغۀ آموزش کودکانِ کار را داشت.
امروزه اگر بخواهیم از نویسندگان ایرانی که از کودکانِ کار نوشته‌اند سخن بگوییم، احتمالاً علی‌اشرف درویشیان جزو نخستین نام‌هایی‌ست که به ذهن می‌آید.
او همچنین یکی از مدافعان سرسخت آزادی اندیشه و بیان و قلم بود و از اعضای کانون نویسندگان ایران.
درویشیان در سال 1396 بعد از چندین سال بیماری به‌علت سکتۀ مغزی درگذشت. به‌گفتۀ خودِ او بیماری‌اش بیست و چهار ساعت بعد از دیدن صحنۀ اعدام کردهای عراق به‌فرمانِ صدام حسین، آغاز شده بود.
رمان «سالهای ابری» مهم‌ترین و معروف‌ترین اثر درویشیان است. از دیگر آثار داستانی او می‌توان به مجموعه داستان‌های «از این ولایت»، «آبشوران»، «درشتی» و رمان «سلول 18» اشاره کرد.
همچنین از جمله آثار او در حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان می‌توان به «ابر سیاه هزار چشم» و «گل طلا و کلاش قرمز» اشاره کرد. این دو قصه، هم به‌صورت مجزا و هم در کتابی با عنوان «قصه‌های آن سالها» و در کنار دو قصۀ کودک و نوجوانِ دیگر از درویشیان، به نام‌های «رنگینه» و «روزنامه دیواری مدرسه ما»، منتشر شده‌اند.
درویشیان مجموعه‌ای از داستانهای کُردی معاصر را هم گردآوری و به فارسی ترجمه و در مجموعه‌ای با عنوان «داستان‌های کوتاه از نویسندگان معاصر کرد» منتشر کرده است.
کتاب‌ «افسانه‌ها و متل‌های کردی: قصه‌ها و متل‌ها، نمایش‌ها و بازی‌های عامیانه‌ی ایرانی» و مجموعۀ نوزده جلدی «فرهنگ افسانه‌های مردم ایران»، که این دومی ماحصل همکاری درویشیان و رضا خندان (مهابادی) است، از جمله کارهای درویشیان در حوزه فرهنگ عامه‌اند.

رضا خندان (مهابادی)، متولد 1339 در تهران، منتقد ادبی، نویسنده و فعال اجتماعی ایرانی، پژوهشگر و گردآورنده فرهنگ عامه و عضو هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران است.

رتبۀ جلد دوم کتاب «داستانهای محبوب من» در گودریدز: 3.55 از 5.