هنر خوردن انبه
هنر تقریبا گمشده هیچ کاری نکردن

کتاب «هنر خوردن انبه» نوشتۀ دنی لافریر
جُستارهایی درباب تن به شتابِ فراگیرِ زندگی مدرن ندادن و دَمی در حال زیستن. کتاب «هنر خوردن انبه: هنر تقریباً گمشدۀ هیچ کاری نکردن»، با عنوان اصلی LArt presque perdu de ne rien faire، کتابی‌ست که در روزگاری که همه می‌گویند شتاب کنید تا از جریان سریع زندگی عقب نیُفتید، برخلاف این جریان شنا می‌کند و ما را به سکون و درنگ و توقف و آرامش و آهستگی فرامی‌خواند.
دنی لافریر در کتاب «هنر خوردن انبه»، با نگاهی نقادانه به جامعۀ سرمایه‌داری که اساس آن بر سرعت و کارِ بی‌وقفه بنا شده است و با زبانی شاعرانه و آمیخته به طنز و شوخ‌طبعی، از مواهب هیچ کاری نکردن سخن می‌گوید و از اینکه گاهی بد نیست دست از با سرعت به پیش رفتن برداریم و آرام گیریم و دَم را دریابیم.
کتاب «هنر خوردن انبه» کتابی‌ست در یادآوریِ این نکته که هیچ کاری نکردن هم خود کاری‌ست.
متن اصلی کتاب «هنر خوردن انبه» اولین بار در سال 2011 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «هنر خوردن انبه»
دنی لافریر کتاب «هنر خوردن انبه» را با جستاری کوتاه و شعرگونه، با عنوان «هنر خوردن یک انبه»، آغاز می‌کند؛ جستاری که به‌نوعی حکمِ مقدمۀ کتاب را هم دارد و به زبانی موجز و مبتنی بر استعاره به ما می‌گوید که در کتاب «هنر خوردن انبه» با چه موضوعی سروکار داریم و بحث اصلی جستارهای این کتاب درباب چیست.
جستار شاعرانۀ «هنر خوردن یک انبه» از این قرار است:
«فرض می‌کنیم که شما در این زمان، جایی در جنوب زندگی‌تان هستید.
باید منتظر یک ظهر ژوئیه بمانید وقتی گرما تحمل‌ناپذیر می‌شود.
دبه‌ای سفید پر از آب خنک روی میزی با پایۀ لق زیر درخت انبه قرار دارد.
شما عرق‌ریزان می‌آیید؛
از نیم‌روزی پرتلاطم تا زیر سایه‌ای بنشینید،
بی‌آنکه مدت زمانی طولانی صحبتی کنید
تا وقتی خواب شما با صدای خفۀ انبه‌ای تمام ‌شود که در کنار پای شما می‌افتد.
باید قبل از خوردنش، طولانی آن را بو کنید تا وقتی دیگر نه یک انس پوست از آن باقی بماند و نه یک قطره آب.
سپس صورت و بازوهایتان را با دبۀ آب می‌شویید قبل از اینکه به سر میز برگردید.
انبۀ ظهر، نعمت روز است.»
از همین جستار نخست کتاب «هنر خوردن انبه» معلوم است که موضوع اصلی کتاب درنگ و توقف در لحظه‌هایی از زندگی است که بیرون از شتابِ سرسام‌آورِ رسوخ‌کرده به همۀ وجوه و ارکان زندگی انسان امروزی قرار دارند؛ لحظه‌هایی کوچک و معمولی که در عین معمولی بودنشان غنایی شاعرانه را در خود دارند که با جور دیگر دیدن و پرهیز از نگاه‌های مرسوم و کلیشه‌ای به امور ساده و عادی و، به‌ظاهر، پیش‌پاافتادۀ زندگی می‌توان آن را دریافت. دنی لافریر با همین جستار اول کتاب «هنر خوردن انبه» ما را به جورِ دیگر زیستن و جور دیگر دیدن جهان دعوت می‌کند و در جستارهای بعدی کتاب نیز همین ایده را بسط می‌دهد.
کتاب «هنر خوردن انبه» کتابی در ستایش وقفه‌های کوتاه اما غنی و پُربار در میان شتاب روزافزون و دیوانه‌واری‌ست که جهان امروز آن را به ما تحمیل کرده است؛ وقفه‌هایی کوتاه که درهای جهان‌هایی دیگر را به روی ما می‌گشایند و ما را به بُعدی دیگر از زمان و مکان می‌برند و از همۀ امور آشنای زندگی آشنایی‌زدایی می‌کنند.
کتاب «هنر خوردن انبه» کتابی در ستایش دَمی ایستادن و نگریستن است. این کتاب به ما می‌گوید که گاهی لازم است خودمان را از جمعِ متحرک و پُرجُنب‌وجوش خارج کنیم، از جریانِ به‌شتاب‌رَونده کنار بکشیم و حرکت را در سکون نظاره و در آن تأمل کنیم.
کتاب «هنر خوردن انبه» آمیزه‌ای از شعر و نثر است. لافریر در این کتاب به سینما هم گریزهایی می‌زند و از عالَمِ ادبیات و کتاب‌ها و نویسندگان هم سخن می‌گوید و همچنین خاطرات شخصی‌اش را نقل می‌کند.
جستارهای کتاب «هنر خوردن انبه»، به‌جز جستار آغازین که متن آن آمد، در بیست‌وسه فصل تنظیم شده‌اند.
عناوین فصل‌های کتاب «هنر خوردن انبه» عبارتند از: «ضرباهنگ زندگی ناگهان شتاب گرفته است»، «در هزارتوی زمان»، «ماجراجویی انسان»، «زندگی در جامعه»، «ریشۀ عشق در نگاه اول»، «ساختن دنیا»، «بدن و مرگ»، «اگر در نیویورک یا توکیو نبودم، در این کافه در مونترال با من ملاقات کنید»، «چهرۀ پنهان دنیایی در شرف ویرانی»، «فرهنگ در جنبش»، «لذت بی‌نهایت با کلمه‌ها»، «زندگی یک مفهوم نیست»، «ماجراجویی سفر»، «دفتر خاطره‌های جنگ؛ یادداشت‌هایی که در لحظه ثبت شدند»، «انقلاب‌های آرام»، «دنیایی برای تعریف‌کردن»، «جهان حس‌ها»، «ما از افسانه‌ها بافته شده‌ایم»، «دربارۀ ذات قدرت»، «خواننده‌ای در حمامش»، «گفت‌وگو: هنری در مسیر نابودی»، «تابستان حاشیۀ سال نیست» و «پایان دنیا هرگز دور نیست».
عنوان‌های بعضی جستارهایی که در کتاب «هنر خوردن انبه» می‌خوانید از این قرارند: «زمانه بد پیر می‌شود»، «در سایۀ خواب بعدازظهر»، «ستایش آهستگی»، «هنر ساکن‌ماندن»، «تکه‌طلایی در جیبم»، «دورۀ کودکی جلوی تلویزیون»، «نیویورک: بزرگ‌ترین تلویزیون دنیا»، «بولگاکف: تسلیم‌ناپذیر»، «همینگوی: بی‌رحم با قلبی شکننده»، «بورخس در روز»، «هنر تصویر دوگانه»، «بازی نشسته»، «بیا، آلیس از آینه گذشت»، «هنر مستی زیبا»، «کتابی که فقط در رؤیا می‌توانیم بخوانیم» و «هنر تغییر کافه».

دربارۀ دنی لافریر، نویسندۀ کتاب «هنر خوردن انبه»
دنی لافریر (Dany Laferrière)، متولد 1953، داستان‌نویس و روزنامه‌نگارِ هائیتیایی – کانادایی است. او به زبان فرانسوی می‌نویسد و از اعضای آکادمی فرانسه است. لافریر اولین کانادایی و اولین کِبِکی‌ و نیز بعد از لئوپولد سدار سنگور، شاعر و سیاستمدار سنگالی، دومین سیاهپوستی است که به‌عنوان عضو آکادمی فرانسه انتخاب شده است.
لافریر، علاوه بر روزنامه‌نگاری و داستان‌نویسی، مجری برنامه‌هایی تلویزیونی هم بوده و در فیلمنامه‌نویسی هم دستی دارد و همچنین تعدادی از آثارش دستمایۀ اقتباس‌ سینمایی قرار گرفته‌اند.
لافریر در سال 2014 جایزۀ بین‌المللی ادبیات را، برای یکی از رمان‌هایش با عنوان «معمای بازگشت»، از خانۀ فرهنگ‌های جهان دریافت کرد و در همین سال به‌عنوان افسر نظم ملی کِبِک منصوب شد و در سال 2015 نشان کانادا را با درجۀ افسری دریافت کرد. او همچنین در سال 2016، به‌خاطر دستاوردهای ادبی‌اش، برندۀ جایزۀ دستاورد مارتین لوتر کینگ جونیور شد.
از دیگر آثار دنی لافریر می‌توان به کتاب‌های «این نارنجک در دست سیاهپوست جوان سلاح است یا میوه؟»، «جذابیت بعدازظهرهای بی‌پایان» و «فریاد پرندگان دیوانه» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «هنر خوردن انبه»
کتاب «هنر خوردن انبه: هنر تقریباً گمشدۀ هیچ کاری نکردن» با ترجمۀ علی نساجی زواره در نشر رایبد منتشر شده است.
علی نساجی زواره، متولد 1370، مترجم ایرانی است. او دارای فوق‌لیسانس مترجمی زبان فرانسه از دانشگاه علامه طباطبایی است.
از ترجمه‌های علی نساجی زواره می‌توان به کتاب «معمای بازگشت» اشاره کرد.