آرزوهای برباد رفته

کتاب «آرزوهای بربادرفته» اثر اونوره دو بالزاک
رمانی کلاسیک در نقد نظام سرمایه‌داری و دربارۀ کالا شدن ادبیات در این نظام. کتاب «آرزوهای بربادرفته»، با عنوان اصلی Illusions perdues، یکی از آثار مهمّ مجموعۀ موسوم به «کمدی انسانی» اونوره دو بالزاک و از شاهکارهای کلاسیک و فراموش‌نشدنی رمان رئالیستی است.
بالزاک کتاب «آرزوهای بربادرفته» را در دوران پختگی‌اش نوشت و اوج مهارت خود در روایتگری و قصه‌پردازی را در این رمان به نمایش گذاشت.
بالزاک در کتاب «آرزوهای بربادرفته»، از خلال قصه‌ای که استادانه خلق شده و خواننده را به‌راحتی با خود همراه و به خود جذب می‌کند، به نقد نظام سرمایه‌داری پرداخته و نشان داده است که در این نظام چگونه هر چیزی، از جمله ادبیات که از موضوعات اصلی این رمان است، به کالا بدل می‌شود.
کتاب «آرزوهای بربادرفته» روایتگر رؤیاهای جاه‌طلبانه و آرزوهای بزرگی است که در برخورد با سَدّ سدیدِ نظام سرمایه‌داری بر باد می‌روند و تباه می‌شوند و اقتصاد سرمایه‌داری آن‌ها را می‌بلعد.
کتاب «آرزوهای بربادرفته» همچنین بیانگر مسائل و درگیری‌ها و کشمکش‌های همیشگی و همه‌زمانیِ آدمی‌ست.
بالزاک کتاب «آرزوهای بربادرفته» را بین سال‌های 1837 تا 1843 نوشت و آن را برای اولین بار در طی همین سال‌ها، به‌صورت دنباله‌دار، به چاپ رساند.
کتاب «آرزوهای بربادرفته» دستمایۀ انواع اقتباس‌های سینمایی و تلویزیونی و تئاتری قرار گرفته و براساس آن باله هم ساخته شده است.

مروری بر کتاب «آرزوهای بربادرفته»
آن‌چه بالزاک در کتاب «آرزوهای بربادرفته» پیش چشم ما به نمایش می‌گذارد، تصویری از پاریس قرن نوزدهم، با تمام وجوه و زوایای پیدا و پنهان آن، است.
کتاب «آرزوهای بربادرفته» تجسم زندگی پاریسی و مردم پاریس در زمانه‌ای که وقایع این رمان در آن اتفاق می‌افتد و روایتگر مسائل مردمی‌ست که رؤیای پاریس و زندگی پاریسی را در سر می‌پروراندند و در راه تحقق این رؤیا خود را با موانعی بزرگ، که نشأت گرفته از سیستم سرمایه‌داری بود، مواجه می‌دیدند.
شخصیت اصلی کتاب «آرزوهای بربادرفته» مردی شهرستانی، به نام لوسین شاردون، است که با زندگی پاریسی مواجه می‌شود و این زندگی، او را به خود می‌کشد و آن‌گاه عقبش می‌زند، اگرچه لوسین همچنان می‌کوشد به پاریس راه یابد و جزوی از جامعۀ بورژوازی و طبقۀ ممتاز بشود.
بالزاک در کتاب «آرزوهای بربادرفته» تراژدی اختلاف طبقاتی را با طنزی پنهان و نقادانه و رندانه روایت می‌کند. لوسین در کتاب «آرزوهای بربادرفته» از طبقه‌ای فقیر و فرودست برآمده و می‌خواهد شاعر شود و سری توی سرها درآورد اما پاریس او را به خود راه نمی‌دهد. لوسین ترفند می‌زند تا پاریس بپذیردش و کتاب «آرزوهای بربادرفته» شرح جذاب و پرماجرای تلاش‌های و حیله‌ها و ترفندهای او برای فتح پاریس است؛ پاریسی که ادبیات در آن به کالا بدل شده و از همین رو شاعر شدن در آن، به آن صورتی که لوسین می‌پندارد و رؤیایش را در سر می‌پروراند، میسر نیست.
کتاب «آرزوهای بربادرفته» گردشی‌ست در دوزخ جامعه‌ای پول‌محور و بی‌رحم و تماشای وجوه گوناگون این جامعه.

دربارۀ اونوره دو بالزاک، نویسندۀ کتاب «آرزوهای بربادرفته»
اونوره دو بالزاک (Honoré de Balzac)، متولد 1799 و درگذشته به سال 1850، داستان‌نویس، روزنامه‌نگار، منتقد و نمایشنامه‌نویس فرانسوی بود. بالزاک یکی از سرآمدان رمان رئالیستی است. او در مجموعه‌ای از آثارش، که خود نام «کمدی انسانی» را بر آن نهاد، به ترسیم زندگی فرانسوی در دوران بعد از ناپلئون پرداخت و دوران ظهور بورژوازی و زوال اشرافیت را به تصویر کشید و تصویری دقیق و ریزبینانه از طبقات اجتماعی گوناگون به دست داد.
پول، طمع و سودای ترقی و رسیدن به مرتبۀ اجتماعی بالاتر از جمله مضامین اصلی آثار رئالیستی بالزاک هستند. او همچنین در آثارش ژرفای انسان را می‌کاود و عواطف و کشمکش‌های انسانی را ماهرانه از اعماق آدمی بیرون می‌کشد و مرئی می‌کند و شخصیت‌هایی پیچیده و چندوجهی پدید می‌آورَد.
بالزاک در شخصیت‌پردازی چنان چیره‌دست است که حتی شخصیت‌های فرعی آثار او هم شخصیت‌هایی پیچیده هستند. وقایع بسیاری از آثار او در پاریس اتفاق می‌افتد.
آثار بالزاک بر نویسندگان مشهور بسیاری تأثیر گذاشته است که از جملۀ آن‌ها می‌توان به چارلز دیکنز و امیل زولا اشاره کرد. براساس بسیاری از آثار او فیلم ساخته شده است و فرانسوا تروفو و ژاک ریوت از جمله فیلمسازانی هستند که از او تأثیر گرفته‌اند.
از جمله آثار بالزاک می‌توان به رمان‌های «بابا گوریو»، «پیردختر»، «چرم ساغری» و «اوژنی گرانده» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «آرزوهای بربادرفته»
کتاب «آرزوهای بربادرفته» با ترجمۀ سعید نفیسی در انتشارات نیلوفر منتشر شده است.
سعید نفیسی، متولد 1274 در تهران و درگذشته به ‌سال 1345، زبانشناس، پژوهشگر ادبیات فارسی، مورخ، روزنامه‌نگار، مترجم، معلم، استاد دانشگاه، مقاله‌نویس، کتاب‌شناس، شاعر و داستان‌نویس ایرانی بود.
نفیسی از ادبای پُرکار و جامع‌الاطراف بود و آثار پُرشماری از خود به جا گذاشت. از او، هم آثاری در حوزۀ ادبیات و فرهنگ‌نویسی به‌ جا مانده و هم تاریخ و دیگر حوزه‌ها. او همچنین با نشریات مختلفی همکاری می‌کرد و سردبیر و مدیر چند نشریه بود که از جملۀ آن‌ها می‌توان به مجله‌های «پرتو» و «شرق» اشاره کرد. مدیریت بخش ادبی ژورنال دو تهران، که در مؤسسۀ اطلاعات منتشر می‌شد، از دیگر فعالیت‌های سعید نفیسی در حوزه روزنامه‌نگاری بوده است.
نفیسی همچنین آثار گوناگونی را از ادبیات اروپایی به فارسی ترجمه کرد که دو کتاب «ایلیاد» و «اودیسه» هومر از آن جمله‌اند.
تدریس ادبیات و حقوق در دانشگاه تهران از مناصب دانشگاهی سعید نفیسی و عضویت پیوستۀ فرهنگستان علوم، نمایندگی دولت ایران در کمیتۀ فنی وحدت نام‌های جغرافیایی سازمان ملل متحد، نمایندگی ایران در مراسم هزارۀ فردوسی در اتحاد جماهیر شوروی، ریاست ادارۀ استخدام وزارت فلاحت و ریاست مدرسۀ عالی تجارت از مناصب دولتی او بود. نفیسی همچنین مؤسس شعبۀ ادبیات فارسی دانشگاه علیگره هندوستان بوده است.
او جوایز مختلفی را، به‌دلیل فعالیت‌های فرهنگی‌اش دریافت کرد، که از آن جمله می‌توان به نشان درجه اول علمی، نشان سپاس درجه اول، نشان لژیون دونور فرانسه و نشان علمی افغانستان اشاره کرد. نفیسی در آکادمی علوم فرانسه نیز عضویت داشت.
بعضی آثار تألیفی سعید نفیسی عبارتند از: «ماه نخشب»، «ستارگان سیاه»، «نیمه راه بهشت» و «تاریخ اجتماعی ایران: از انقراض ساسانیان تا انقراض امویان».
کتاب «آرزوهای بربادرفته» را محمدجعفر پوینده نیز به فارسی ترجمه کرده است. ترجمۀ پوینده از این رمان در نشر نی منتشر شده است.