مامور مخفی

کتاب «مامور مخفی» اثر جوزف کنراد
رمانی سیاسی که می‌توان آن را داستانی پلیسی هم دانست. کتاب «مامور مخفی» جایگاهی ویژه در بین آثار جوزف کنراد دارد چرا که او در این رمان به سراغ لایه‌های پنهان سیاست و قدرت رفته و تصویری از خشونت‌های برآمده از بازی‌های قدرت را به نمایش گذاشته است.
کتاب «مامورمخفی» مربوط به دوران پختگی جوزف کنراد است و اولین‌بار در سال 1907 منتشر شد. منتقدان کتاب «مامور مخفی» را یکی از بهترین آثار کارآگاهی دانسته‌اند که تاکنون نوشته شده است. رمان «مامور مخفی» داستان جنایی مهیجی است که به توطئه یک سفارتخانه و عواقب وحشتناک انسانی آن مربوط است.
داستانی که کنراد در کتاب «مامور مخفی» روایت کرده مورد اقتباس سینمایی هم قرار گرفته است و از جمله می‌توان به فیلم «خرابکاری» ساخته آلفرد هیچکاک اشاره کرد که فیلمی است در ژانر جنایی و دلهره‌آور که در سال 1936 ساخته شد.
این اثر کنراد چند دهه پیش برای اولین‌بار و با نام «مامور سری» با ترجمه پرویز داریوش به فارسی منتشر شده بود و ترجمه تازه‌تری از آن با عنوان «مامور مخفی» با ترجمه سهیل سمی به چاپ رسیده است.

مروری بر کتاب «مامور مخفی»
خشونت و تروریسم به عنوان اموری مذموم شناخته می‌شوند اما وقتی که صاحبان قدرت در نزاع سیاسی دست به خشونت بزنند از آن با عنوان خشونت مشروع و قانونی یاد می‌شود. اما چگونه شکلی از خشونت مشروع قلمداد می‌شود و شکل دیگری از آن نامشروع؟ جوزف کنراد در رمان «مامور مخفی» مرز میان خشونت مشروع و نامشروع را مخدوش می‌کند و نشان می‌دهد که در بازی‌های پنهان قدرت یک خرابکار حرفه‌ای می‌تواند به استخدام یک سفارتخانه درآید تا بهانه‌ای برای سرکوب معترضان در اختیار نیروهای پلیس قرار بدهد.
داستانی که کنراد در کتاب «مامور مخفی» نوشته مضمونی دارد که همچنان معاصر و امروزی به نظر می‌رسد. در این رمان با جهانی پرهرج و مرج روبروییم که وقوع هر اتفاقی در آن محتمل است.
کتاب «مامور مخفی» تنها داستانی از کنراد است که وقایعش در لندن می‌گذرد. کنراد با این رمان سطحی دیگر از توانایی‌اش در به کار گرفتن نثر داستانی و نبوغش در داستان‌نویسی را نشان داده است.
کنراد نویسنده‌ای است که او را مرد معجزه زبان نامیده‌اند. سهیل سمی، مترجم کتاب «مامور مخفی»، در ابتدای این اثر نوشته که کنراد به عنوان نویسنده‌ای لهستانی خیلی دیر زبان انگلیسی آموخت اما امروز یکی از بهترین نثرنویسان ادبیات انگلیسی به شمار می‌رود.
داستان‌های کنراد اغلب از تحرکی باشکوه برخوردارند و از منظری متمایز و خاص نوشته شده‌اند. داستان‌های او به لحاظ شیوه روایت آثاری رئالیستی هستند و این ویژگی‌ها در کتاب «مامور مخفی» هم وجود دارند.
رمان «مامور مخفی» را برخی اولین تریلر سیاسی جهان نامیده‌اند. در ماجراهای این رمان با جاسوسان، توطئه‌گران، پلیس‌های زیرک، قتل، توطئه و بمب‌گذاری سروکار داریم.
در بخشی از داستان «ماور مخفی» می‌خوانیم: «باید پانسیون را ترک می‌کردند. به‌ نظر می‌رسید اداره‌ آنجا دیگر عملی نیست. این کار برای آقای ورلاک خیلی دست‌و‌پاگیر بود. چرخاندن آنجا با شغل دوم او نیز سازگاری نداشت. البته نمی‌گفت شغل دیگرش چیست. اما بعد از نامزدی با وینی، هر روز به خود زحمت می‌داد و قبل از ظهر بلند می‌شد و از پله‌های زیرزمین پایین می‌رفت و در اتاق صبحانه در طبقه‌ پایین، جایی که مادر وینی به هستی بی‌تحرکش ادامه می‌داد، با او با خوشرویی برخورد می‌کرد. گربه را نوازش می‌کرد، آتش را کمی زیرورو می‌کرد و ناهارش را همان‌جا برایش می‌آوردند. بعد فضای راحت، دنج و بیش‌و‌کم دم‌کرده‌ خانه را با اکراه آشکار ترک می‌کرد و درهرحال، تا چند ساعت بعد از فرارسیدن شب به خانه برنمی‌گشت. برعکس رسم آقایان اصیل، هیچ‌وقت پیشنهاد نمی‌داد که وینی را به تماشای نمایش ببرد. غروب‌ها درگیر بود. یک بار به وینی گفت کارش به‌نحوی‌ سیاسی است. به وینی هشدار داد که باید با رفقای سیاسی‌اش خیلی خوب رفتار کند و وینی با نگاهی صادقانه و رازآمیز جواب داد که صدالبته همین کار را خواهد کرد.»

درباره جوزف کنراد نویسنده کتاب «مامور مخفی»
جوزف تئودور کنراد کورژنیوفسکی در سوم دسامبر 1857 در خانواده‌ای مرفه، که ساکن بخش لهستانی‌نشین اوکراین امروزی بودند، متولد شد. در زمان تولد کنراد، لهستان هنوز کشوری مستقل نبود و این سرزمین بین روس‌ها، پروس‌ها و اتریش‌مجارستان آن زمان تقسیم شده بود. پدر جوزف کنراد، از نویسندگان مطرحی بود که از استقلال لهستان حمایت می‌کرد و به همین دلیل دستگیر و به چرنیگوف اوکراین تبعید شده بود. جوزف نیز در این سفر تحمیلی همراه خانواده‌اش بود و در دوران تبعید هم‌صحبتی جز پدرش و ادبیات نداشت. او در این دوران و به خصوص به واسطه آشنایی‌اش با مناسبات سیاسی و جوامع انسانی از طریق صحبت‌های پدرش، نگاهی بدبینانه نسبت به ذات انسان پیدا کرد. پدر و مادر کنراد به خاطر ابتلا به سل از دنیا رفتند و سرپرستی کودک یتیم به دایی‌اش واگذار شد که طبعی ملایم و محافظه‌کار داشت اما عمل‌گرا بود. کنراد در نوجوانی به زندگی روی دریا علاقه زیادی نشان داد. در هفده‌سالگی به مارسی فرانسه رفت تا آموزش دریانوردی ببیند و دیگر به لهستان برنگشت. دو سال پس از این او به عنوان خدمه کشتی سنت‌آنتوان به امریکا و کارائیب سفر کرد که تجربه این سفر در رمان «نوسترومو» بازنمایی شده است. کنراد پس از مدتی به خدمت نیروی تجاری دریایی انگلستان درآمد و از این طریق با زبان انگلیسی هم آشنا شد. زندگی کنراد شامل سفر کردن و نوشتن بود و او نحستین رمانش را هم به زبان انگلیسی نوشت. کنراد بهترین آثارش را زمانی نوشت که روی رود کنگو کار می‌کرد و در آنجا بود که عواقب استعمار را از نزدیک مشاهده کرد و این مشاهده ردی عمیق بر آثارش برجای گذاشت. کنراد زندگی پرفرازونشیبی داشت و در ایام پایانی عمرش گرفتار انزوا و افسردگی شد و در نهایت در ماه اوت 1924 بر اثر درد سینه و تنگی نفس به بستر افتاد و چند روز بعد، به‌علت غفلت و بی‌توجهی پزشکان، از دنیا رفت. «از چشم غربی»، «دل تاریکی»، «طوفان دریا»، «مامور سری»، «لرد جیم» و «قصه‌های آشوب» برخی از آثار کنراد است که به فارسی منتشر شده‌اند.

درباره ترجمه کتاب «مامور مخفی»
کتاب «مامور مخفی» با ترجمه سهیل سمی در نشر برج منتشر شده است.
سهیل سمی، متولد 1349، مترجم پرکار و معاصر ایرانی است. او پس از پایان تحصیلات ابتدایی و متوسطه برای ادامه تحصیل از قائم‌شهر به تهران آمد و در دانشگاه‌های علامه طباطبایی و دانشگاه تهران به تحصیل در رشته زبان و ادبیات انگلیسی پرداخت. سمی پس از آن به صورت حرفه‌ای به ترجمه مشغول شد و تاکنون آثار زیادی در زمینه ادبیات داستانی، تاریخ و روان‌شناسی به فارسی برگردانده است. «سلاخ‌خانه شماره پنج»، «چیزهایی مانند عشق»، «فقط یک داستان»، «در انتظار گودو»، «اتاق جیکب» و «بانوی پیشگو» عناوین برخی از ترجمه‌های سمی هستند.