قرب جوار

کتاب «قرب جوار» اثر ايوان کليما
روايتي درباره درباره وجوه مختلف زندگي: عشق و ايمان و خانواده از يک‌سو و در سويي ديگر ترديد و خيانت و بي‌ايماني. ايوان کليما، نويسنده مشهور اهل کشور چک، در کتاب «قرب جوار» با نگاهي انتقادي به تغيير و تحولاتي که به سرعت در لايه‌هاي مختلف جامعه‌اش در حال وقوع بوده توجه کرده است.
داستاني که کليما در رمان «قرب جوار» نوشته داستاني است پرتعليق درباره وجوه مختلف عشق و نيز مسئله ايمان و بي‌ايماني.
کتاب «قرب جوار» نخستين‌بار در سال ژانويه سال 1997 منتشر شد و تا امروز به زبان‌هاي متعددي ترجمه شده است.
ترجمه فارسي اين کتاب بر اساس نسخه انگليسي اثر با عنوان «The ultimate intimacy» صورت گرفته است.

مروري بر کتاب «قرب جوار»
ايوان کليما از مطرح‌ترين نويسندگان امروز ادبيات جهان به شمار مي‌رود که اگرچه اغلب در آثارش به مسائل اجتماعي و تاريخي کشورش مي‌پردازد اما او از زاويه‌اي به سراغ اين مسايل مي‌رود که بُعدي جهاني پيدا مي‌کنند و به اين ترتيب مي‌توان گفت که آثار کليما و از جمله رمان «قرب جوار» او به مسايل و معضلات انساني به معناي عامش مربوط هستند.
نکته ديگري که درباره کتاب «قرب جوار» و ديگر آثار کليما مي‌توان گفت اين است که او در پي ارايه پاسخ‌هاي نهايي و قطعي براي مسايلي که در داستان‌هايش طرح مي‌کند نيست. او درواقع بيش‌تر قصد دارد که توجه و حساسيت خوانندگان آثارش را نسبت به مسايل پيراموني‌شان جلب کند بي‌آنکه خودش از پيش پاسخ‌ها و راه‌حل‌هايي براي اين مسايل در نظر داشته باشد.
اعتماد، عشق، روابط انساني و خانوادگي از مضامين جهان‌شمولي هستند که در تمام دوره‌ها مورد توجه بوده و به عنوان ارزش‌هاي جمعي ستايش شده‌اند. اما دقيق‌تر که نگاه کنيم مي‌بينيم که در جهان کنوني اين ارزش‌ها در بسياري موارد رنگ باخته‌اند و در عصر کالايي شدن همه‌چيز گاه به ضد خود تبديل شده‌اند. رمان «قرب جوار» روايتي است از جامعه‌اي پرتلاطم که همراه با تغيير و تحولات سياسي‌ با تغييرات ديگري در لايه‌هاي زيرين اجتماع هم روبرو بوده است.
در رمان «قرب جوار»، دانيل وردا، کشيش کليساي کوچک غمباري است که بسيار خلوت‌تر از هر زمان ديگري شده است. دانيل تمام کساني که در مراسم‌هاي مختلف به کليسا مي‌آيند مي‌شناسد و قصه زندگي و گرفتاري‌ها و کسب و کار و نام فرزندان‌شان را مي‌داند. مادر دانيل رو به موت است و همسر اولش نيز هجده سال پيش درگذشته است و دختري با نام اوا، تنها فرزند ازدواج اولش است.
شخصيت اصلي رمان «قرب جوار» کشيشي است که در موقعيتي قرار دارد که نسبت به تمام آنچه پيش از اين در قطعيت‌شان ترديد نداشت دچار شک شده است. مرز ايمان و بي‌ايماني کمرنگ شده و ارزش‌هاي مسلم سابق قدرت گذشته‌شان را از دست داده‌اند. تصويري که ايوان کليما در رمان «قرب جوار» به دست داده به نوعي تصويري از جامعه چک است در دوره‌اي که آرمان‌هاي برآمده از اتحاد جماهير شوروي رنگ باخته‌اند و حالا شيوه تازه‌اي از زندگي آغاز شده است که مسايلي مختص به خود به بار آورده است.
در بخشي از کتاب «قرب جوار» مي‌خوانيم: «کدام نيرومندتر است، ايمان بدون ترديد يا ايماني که با ترديدها دست و پنجه نرم مي‌کند. پارسال يکي از زنداني‌هايي که ماهي دوبار به ديدنش مي‌رفت، گفت: دلم مي‌خواهد ايمان داشته باشم. از کجا شروع کنم کشيش؟ او جواني بود که براي خودش و ديگران مواد مخدر تهيه مي‌کرد. معمولا مواد را از راه سرقت تهيه مي‌کرد چون خوش نداشت کار کند و کسي را هم نداشت که به او رو بيندازد. دعا کن پتر. اعتماد کن. همه‌چيز را به او بگو، حتي خصوصي‌ترين چيزها را. نتوانست او را مجاب کند. آخر چطور مي‌شود به کسي اعتماد کني که وجودش را باور نداري؟ اما اگر اعتماد کني، او رفته رفته هستي مي‌پذيرد. فکري بديع. درواقع بسيار بديع. پتر شش ماه بعد درخواست غسل تعميد داد».

درباره ايوان کليما نويسنده کتاب «قرب جوار»
ايوان کليما، نويسنده، نمايشنامه‌نويس، روزنامه‌نگار و مقاله‌نويس معاصر چک، در سال 1938 در شهر پراگ و در خانواده‌اي يهودي متولد شد. او کودکي دشواري را سپري کرد که بخشي از تجربه‌هاي آن دورانِ زندگيِ او در کتاب مشهورش با نام «روح پراگ» بازتاب يافته است. کليما خود درباره آن دوره گفته است: «آنچه بيش از همه دوران کودکي مرا متمايز مي‌کرد حضور دايمي مرگ بود. آدم‌هايي در همان اتاق که من زندگي مي‌کردم مي‌مردند. آن‌ها نه يک‌يک بلکه دسته‌دسته مي‌مردند.» کودکي کليما با حضور ارتش آلمان و تبعيد دسته دسته آدم‌ها به اروگاه کار اجباري يا مرگ جمعي آنها همراه بود. درواقع در دوره کودکي کليما، پراگ توسط آلماني‌ها اشغال شد و اين دوره‌اي سخت براي کليما، خانواده‌اش و به طور کلي مردم شهر بود. کشور کليما يعني چک، کشوري است با موقعيتي عجيب که در مدت زماني کوتاه دموکراسي، فاشيسم، انقلاب و ترس ناشي از استالينيسم را تجربه کرد. از اين رو کليما در بسياري آثارش بدبيني و ترسِ هولناکي را به تصوير کشيده که شايد ريشه در تاريخ معاصر اين کشور دارد. آثار زيادي از کليما به فارسي ترجمه شده که از ميان آنها به جز کتاب «قرن ديوانه من» مي‌توان به «روح پراگ»، «در انتظار تاريکي، در انتظار روشنايي»، «نه فرشته، نه قديس»، «اسکلت زير فرش» و «عاشقان يک شبه» اشاره کرد. ايوان کليما براي برخي آثارش جوايزي از جمله جايزه فرانتس کافکا را دريافت کرده است.

درباره ترجمه کتاب «قرب جوار»
کتاب «قرب جوار» با ترجمه فروغ پورياوري در نشر ثالث منتشر شده است.
فروغ پورياوري، متولد 1334، مترجم باسابقه ايراني است. او در رشته زبان و ادبيات انگليسي تحصيل کرده و به طور خاص به ترجمه از نويسندگان اروپاي شرقي پرداحته است. او آثار متعددي از نويسندگاني چون ميلان کوندرا، ايوان کليما، نادين گورديمر، واتسلاو هاول و... به فارسي برگردانده است. «قاضي»، «قرب جوار»، «جار و جنجال در باغ گواوا»، «سرزمين‌هاي شبح‌زده»، «فريدا»، «وصيت خيانت‌شده»، «کتاب خنده و فراموشي»، «نه فرشته، نه قديس»، «مواجهه»، «روح پراگ»، «سرزمين‌هاي شبح‌زده» و «ژاک و اربابش» تعدادي از ترجمه‌هاي پورياوري هستند.