پولین

کتاب «پولین» اثر الکساندر دوما
یک رمان تاریخیِ عاشقانه و ماجراجویانۀ گوتیک از الکساندر دوما. کتاب پولین (Pauline) از نخستین رمان‌های‌ الکساندر دوما و تنها رمان گوتیک اوست.
رمان‌های الکساندر دوما رمان‌هایی جذاب و سرگرم‌کننده و پر از تعلیق و حادثه‌اند و کتاب «پولین» نیز از این قاعده مستثنی نیست. این رمان، مانند همۀ آثار دوما، خوراک کسانی است که در رمان به‌دنبال تعلیق و ماجرا هستند.
الکساندر دوما در کتاب «پولین» ما را با سه داستان تودرتو مواجه می‌کند که راوی‌های آن‌ها تغییر می‌کنند. درواقع در کتاب «پولین» با سه داستان مواجهیم که دوتای آن‌ها در دل داستان سوم تعبیه شده‌اند.
متن اصلی کتاب «پولین» اولین بار در سال 1838 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «پولین»
الکساندر دوما کتاب «پولین» را با نقل واقعه‌ای در شبی از شب‌های اواخر سال 1834 آغاز می‌کند؛ شبی که راوی و عده‌ای دیگر در سرسرای کوچک مجاور سالن شمشیربازی ایستاده‌اند و به حرفهای استادشان و حکایت‌های پندآموز او گوش می‌دهند که ناگهان شخصیتی به نام آلفرد دو نروال وارد می‌شود.
راوی، که معلوم می‌شود خود الکساندر دوما است، تعریف می‌کند که نروال را از قبل می‌شناخته و دربارۀ پیشینۀ آشنایی‌اش با او، به کتابی از خودش ارجاع می‌دهد و می‌گوید که نروال را اولین بار در کسوت ندیم و ملازمِ یک زن مرموز که چهره‌اش را پوشانده بوده، دیده است. این زن، همان پولین، یعنی شخصیت اصلی و محوری کتاب «پولین»، است که راوی بعداً دو بار دیگر هم او را با نروال دیده بوده است و سپس با سنگ قبر او مواجه شده و فهمیده که مرده است.
پولین، از چشم راوی رمان، یک زن غریب و مرموز است که راوی بسیار کنجکاو است درباره‌اش بداند و برای همین با دیدن دوبارۀ نروال به استقبالش می‌شتابد تا شاید این‌بار نروال راز پولین را برایش افشا کند. این‌گونه است که نروال، عنان روایت را در کتاب «پولین» به دست می‌گیرد و شروع به نقل سرگذشت خودش و پولین می‌کند و از حقیقتی غافلگیرکننده دربارۀ پولین پرده برمی‌دارد.
راوی دیگر کتاب «پولین» که نروال روایت او را برای راوی اصلی رمان، یعنی دوما، بازگو می‌کند، خود پولین است.
یکی از شخصیت‌های دیگر کتاب «پولین»، که در کنار پولین و نروال، جزو شخصیت‌های اصلی این رمان است، شخصیتی است به نام هوراس دو بوزوال که آشنایی پولین با او، باعث تحول شخصیت پولین می‌شود. پولین، که تا پیش از آشنایی با هوراس یک دختر ثروتمند خام و کم‌تجربه و ساده‌لوح بوده است، بعد از اینکه با هوراس آشنا می‌شود، تحت تأثیر او، که نگاهی تلخ و نامتعارف به جهان دارد، به پختگی می‌رسد و شخصیتی پیچیده‌تر و عمیق‌تر پیدا می‌کند.
در بخشی از کتاب «پولین» می‌خوانید: «وقتی دیدم نزدیک می‌شود، خودم را کنار دیواره گرفتم تا کمترین فضا را اشغال کنم. آلفرد خواست او را تنها از آنجا بگذراند، اما زن حاضر نشد بازویش را رها کند، طوری‌که لحظه‌ای هر سه در عرضی حداکثر شصت‌سانتی‌متری قرار گرفتیم، اما این لحظه همچون برق گذشت. آن زن عجیب، به‌سان یکی از پریانی که لب جویبارها خم می‌شوند و دستارشان را در آبشارهای کف‌آلود شناور می‌کنند، بالای پرتگاه خم شد و معجزه‌آسا گذشت، اما نه آن‌قدر سریع که نتوانم نیم‌نگاهی به چهره‌اش بیندازم که رنگ‌باخته و نزار بود، اما از شدت اندوه آرام و متین. آنگاه به نظرم رسید که اولین بار نیست این صورت را می‌بینم؛ خاطرۀ مبهم روزگاری دیگر در ذهن زنده شد. یادی از سالن‌ها، مجالس رقص، جشن‌ها؛ گویی این زن را، که امروز سیمایی چنین تکیده و مغموم داشت، سرخوش، گلگون، تاجِ‌گل‌برسر و میان عطر و موسیقی در والسی رخوت‌بار یا رقصی تند و پرجست‌وخیز دیده و با او آشنا شده‌ام. کجا؟ چیزی به خاطر نمی‌آوردم. در چه زمانه‌ای؟ قادر نبودم بگویم: یک وهم بود، یک رؤیا، پژواکی از حافظه‌ام که هیچ‌چیزش پیدا و واقعی نبود و از من می‌گریخت، گویی بخواهم غباری را بگیرم.»

دربارۀ الکساندر دوما، نویسندۀ کتاب «پولین»
الکساندر دوما (Alexandre Dumas)، مشهور به الکساندر دومای پدر، متولد 1802 و درگذشته به سال 1870، از نویسندگان بزرگ و مطرح ادبیات رمانتیکِ فرانسۀ قرن نوزدهم است.
دوما مادربزرگی سیاهپوست داشت و به همین دلیل در کودکی هم‌بازی‌های نژادپرستش به او طعنه می‌زدند. او کار نویسندگی را با نوشتن نمایشنامه‌های واریته آغاز کرد و سپس با رمان‌های تاریخی‌ و ماجراجویانه‌اش به شهرت و محبوبیت رسید. دوما نویسنده‌ای پرکار بود و آثارش هنوز هم آثاری محبوب و پرخواننده هستند و دستمایۀ اقتباس‌های سینمایی و تلویزیونی و... هم قرار گرفته‌اند.
از آثار الکساندر دوما می‌توان به کتاب‌های «کنت مونت کریستو»، «سه تفنگدار»، «ژوزف بالسامو» و «لاله سیاه» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «پولین»
کتاب «پولین» با ترجمۀ محمود گودرزی در نشر افق منتشر شده است.
محمود گودرزی، متولد 1356، مترجم ایرانی است. گودرزی فارغ‌التحصیل کارشناسی ادبیات فرانسه از دانشگاه تهران است. از او ترجمه‌های مختلفی از ادبیات داستانی کلاسیک و مدرن جهان منتشر شده که بعضی از آن‌ها عبارتند از: «کاندید یا خوش‌باوری»، «سفرهای گالیور»، «پی‌یر و ژان»، «دراکولا»، «شکار و تاریکی»، «اتاق قرمز»، «شاهین مالت»، «بَری لیندون»، «ژنرال ارتش مرده» و «عُقاب».
گودرزی همچنین آثاری را در زمینۀ کتاب کودک و نوجوان، زندگی‌نامه و ادبیات نمایشی به فارسی ترجمه کرده‌ است که از آن جمله می‌توان به کتاب‌های «سندباد (سفر به سوی خطر)»، «محمد علی: سلطان رینگ»، «گابریل گارسیا مارکز»، «جرم داریم تا جرم» و «وودی آلن» اشاره کرد.