حکومت نظامی

کتاب «حکومت نظامي» اثر خوسه دونوسو، ترجمه عبدالله کوثري، نشر ني
رماني که به زندگي طبقات مختلف جامعه شيلي در دوره ديکتاتوري پينوشه پرداخته است. خوسه دونوسو از آغاز دوره شکوفايي ادبيات امريکاي لاتين يکي از زبده‌ترين نويسندگان اين دوره بود و رمان‌هايش از جمله رمان «حکومت نظامي» سهم به سزايي در غنا بخشيدن به ادبيات اين دوره داشت.
ويژگي‌هاي اصلي رمان دوره شکوفايي در رمان‌هاي دونوسو هم ديده مي‌شود اما با اين‌حال آثار او ويژگي‌هايي متمايز هم دارد. دونوسو در رمان‌هايش به زندگي روزمره طبقه متوسط توجه دارد و گرايشي نمايان به کندوکاو در روان آدمي، توجه به نارسايي‌هاي رواني، نابهنجاري‌هاي جنسيتي، ذهنيت بيمارگون و تنش‌هاي موجود در ميان انسان حاشيه‌نشين و متن جامعه در آثار او ديده مي‌شود و اين ويژگي‌ها در رمان «حکومت نظامي» نيز وجود دارد.
کتاب «حکومت نظامي» يکي از مشهورترين رمان‌هاي دونوسو به شمار مي‌رود. اين رمان روايتي است از زندگي دروني و بيروني آدم‌هايي از لايه‌هاي مختلف جامعه شيلي در دوران خفقان‌آور ديکتاتوري پينوشه.
ماجراهاي رمان «حکومت نظامي» به شکل معناداري با گذشته و دوران قبل از کودتاي پينوشه پيوند مي‌خورد. دونوسو را مي‌توان راوي جامعه شيلي و شکست‌هايش دانست.

مروري بر کتاب «حکومت نظامي»
ماجراي کتاب «حکومت نظامي» به شکل معناداري با مرگ ماتيلده اوروتيا، همسر شاعر بزرگ شيلي، پابلو نرودا، و مراسم تشييع و تدفين او آغاز مي‌شود.
در رمان «حکومت نظامي»، مانونگو ورا، که خواننده‌اي محبوب ميان مردم در دوران انقلاب آلنده بوده پس از سال‌ها دور بودن از وطن به شيلي بازگشته و اين دقيقا همان روزي است که مراسم تشييع همسر نرودا در جريان است: «مانونگو بعد از پياده شدن از پرواز ساعت شش هواپيماي ايرفرانس، در راه هتل هاليدي‌اين، آگهي درگذشت ماتيلده را در روزنامه خوانده بود. پس، پسرش را با چمدان‌ها به هتل سپرده و بي‌اعتنا به جيغ و داد او با همان تاکسي به راهش ادامه داده بود. اين که سرراست به خانه نرودا برود تنها طريق مناسب براي او بود. طريق قدرشناسي، ستايش و يادآوري. اگر به محض رسيدن به ميهن اين خبر دردناک را نشنيده و خود را موظف به حضور در آن مراسم نيافته بود، امروز چه مي‌کرد؟».
مانونگو ورا، به وطن بازگشته تا خود و کشورش را بازيابد. در طول روايت رمان «حکومت نظامي» مي‌بينيم که شيلي در سال‌هاي غياب مانونگو ورا تا چه حد تغيير کرده و دگرگون شده است. همچنين آدم‌هايي که پيش‌تر با او آشنا بودند امروز هريک با کوله‌باري از تجربه‌هاي دردناک دوران ديکتاتوري پينوشه مي‌کوشند تا پيوندهاي گذشته را بار ديگر زنده کنند.
ماجراي تلاش مانونگو ورا در رمان «حکومت نظامي» براي برقراري پيوند با خانه، اين رمان را که در عين برخورداري از مضموني سياسي مثل همه رمان‌هاي دونوسو کندوکاوري عميق در هستي آدم‌هاي شيليايي نيز هست، به چشم‌اندازي جذاب از سرنوشت آدم‌ها و تلاش بي‌وقفه آنها براي بودن و معني بخشيدن به هستي خود بدل کرده است.
راوي رمان «حکومت نظامي»، مانونگو ورا، پس از سيزده سال به کشورش بازگشته و اين زماني است که يک حکومت نظامي تازه‌نفس در شيلي حاکم شده است. او به شيلي بازگشته تا دوباره خودش و کشورش را بازيابد. اما شيلي در طول اين سال‌ها تغييرات زيادي کرده و راوي رمان «حکومت نظامي» وقتي پس از سال‌ها به ميهنش بازمي‌گردد در آغاز آن را به جا نمي‌آورد. او اما به مرور جاي خودش را در ميهن بازمي‌يابد و در پاسخ به اين پرسش که چرا در اين زمان مخصوص به شيلي آمده مي‌گويد آمده‌ام که بمانم؛ براي هميشه.
عنوان اصلي رمان «حکومت نظامي»، «درماندگي» بوده اما مترجم انگليسي اثر عنوان قرق يا «حکومت نظامي» را براي آن برگزيده و کتاب هم با همين عنوان به فارسي ترجمه شده است.

درباره خوسه دونوسو نويسنده کتاب «حکومت نظامي»
خوسه دونوسو، رمان‌نويس، شاعر، نويسنده داستان کوتاه، روزنامه‌نگار، نمايش‌نامه‌نويس و مترجم اهل شيلي است که در 5 اکتبر 1924 در سانتياگو متولد شد. پدرش پزشک بود اما خانواده وضع مالي بي‌ثباتي داشت و اين باعث شده بود که خوسه جوان از پشوانه مالي براي تحصيلات عالي برخوردار نباشد. با اين‌حال او با ثبت‌نام در انستيتو تعليم و تربيت دانشگاه شيلي و پشت سر گذاشتن دوره سه ساله اين انستيتو توانست بورس تحصيلي از دانشگاه پرينستن بگيرد. دونوسو اغلب ايام عمرش را در شيلي گذراند اما سال‌هايي را نيز در تبعيدي خودخواسته در اسپانيا، مکزيک و امريکا سپري کرد. او در دهه 1960 به دلايلي شخصي کشورش را ترک کرد و سال‌ها بعد، در 1973، اعلام کرد که دور بودن از وطن و به سر بردن در تبعيد به نوعي اعتراض به ديکتاتوري پينوشه در شيلي است. دونوسو در 1981 به زادگاهش بازگشت و تا پايان عمرش در سال 1996 در شيلي زندگي کرد. دونوسو رمان‌هاي زيادي نوشت و به عنوان يکي از بهترين نويسندگان شيليايي نسل خود و به طور کلي يکي از بهترين نويسندگان امريکاي لاتيني شناخته مي‌شود. او به نسل نويسندگان دوران شکوفايي رمان امريکاي لاتين تعلق دارد و هم‌نسل مارکز و فونتس بود و از دوستان نزديک آنها. رمان‌هايي که دونوسو در دهه 1960 منتشر کرد اگرچه هريک ويژگي‌هايي متفاوت و مختص به خود داشتند اما با اين‌حال ويژگي‌هاي مشترک رمان دوران شکوفايي در آنها نمايان است. دونوسو در رمان‌هايش زندگي طبقه متوسط امريکاي لاتين را به تصوير کشيده و به کندوکاو در لايه‌هاي گوناگون روابط آدم‌ها و ناهنجاري‌هاي اجتماعي پرداخته است. دونوسو در عين‌حال توجهي خاص به طردشده‌ها و حاشيه‌نشين‌هاي اجتماع دارد. دونوسو در سال 1990 جايزه ادبيات ملي شيلي را دريافت کرد. «باغ همسايه» و «حکومت نظامي» از جمله آثار مشهور او به شمار مي‌روند.

درباره ترجمه کتاب «حکومت نظامي»
کتاب «حکومت نظامي» با ترجمه عبدالله کوثري در نشر ني منتشر شده است.
عبدالله کوثري، متولد 1325 در همدان، از مهم‌ترين و شناخته‌شده‌ترين مترجمان سال‌هاي اخير ايران است که آثار متعددي به خصوص در زمينه ادبيات با ترجمه او منتشر شده است. کوثري پيش از آنکه به ترجمه بپردازد شعرهايي در نشريات مختلف منتشر کرده بود و درواقع به عنوان شاعر شناخته مي‌شد و حتي در ده شب گوته نيز شعر خوانده بود. کوثري تحصيلات دانشگاهي‌اش را در رشته اقتصاد در دانشگاه ملي سابق سپري کرد و پس از آن مدتي براي تکميل زبان انگليسي به انگلستان رفت و پس از بازگشت به ايران در کتابخانه دانشگاه ملي به کار مشغول شد. او تا چند سال به عنوان مترجم و ويراستار با پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها همکاري داشت اما در سال 1359 با کناره‌گيري از اين مشاغل به عنوان مترجم حرفه‌اي به کار مشغول شد و البته گاهي نيز به ويراستاري پرداخت. در کار ترجمه کوثري تمرکز ويژه‌اي بر ادبيات امريکاي لاتين داشته و تعدادي از شاهکارهاي نويسندگان امريکاي لاتين توسط او به فارسي برگردانده شده‌اند. او جوايزي هم براي ترجمه کسب کرده است. «دن کاسمورو»، «حکومت نظامي»، «ايران، جامعه کوتاه مدت»، «ريچارد سوم»، «ائوريپيدس»، «سنکا»، «جنگ آخر زمان»، «سور بز»، «پوست انداختن» و «مرگ در آند» برخي از ترجمه‌هاي عبدالله کوثري هستند.