تجربه و هنر زندگی 8: اعتراف

کتاب «اعتراف» اثر لف تالستوی
تالستوی را بیشتر با آثار داستانی‌اش و به‌ویژه رمان‌های «جنگ و صلح» و «آنا کارنینا» می‌شناسیم. کتاب «اعتراف»، با عنوان اصلی Исповѣдь، اما اثری غیرداستانی از این نویسندۀ بزرگ و کلاسیک قرن نوزدهم روسیه است اگرچه تالستوی در این کتاب نیز قریحۀ قصه‌پردازی خود را ماهرانه به نمایش می‌گذارد و این‌گونه خواننده را به‌راحتی با بحثی فلسفی و وجودی که در کتاب «اعتراف» پیش کشیده است همراه می‌کند.
کتاب «اعتراف» یک جُستار فلسفی جذاب و خوش‌خوان درباب معنای زندگی است. تالستوی در کتاب «اعتراف» با طرح پرسشی بنیادین و مهم، که چه‌بسا بسیاری از ما با آن مواجه اما از کنارش گذشته و آن را در پس غبار روزمرگی‌هایمان به فراموشی سپرده باشیم، به ذهن مخاطبان خود تلنگر می‌زند.
کتاب «اعتراف» بحثی فلسفی درباب معنای زندگی است که از خلال روایت تجربۀ شخصی تالستوی از مواجهه‌اش با این موضوع و بحرانی که پرسش از معنای زندگی برایش رقم زده و نحوۀ عبورش از این بحران، طرح می‌شود.
متن اصلی کتاب «اعتراف» اولین بار در سال 1882 منتشر شده است. تالستوی کتاب «اعتراف» را در اوایل پنجاه‌سالگی‌اش نوشته است.

مروری بر کتاب «اعتراف»
لف تالستوی در کتاب «اعتراف» مسئله‌ای هستی‌شناختی و تجربۀ خود از مواجهه با این مسئله را بیان می‌کند. این مسئله، معنای زندگی است و پرسش از اینکه ما برای چه مقصودی زندگی می‌کنیم و آیا قرار است با مرگ ما همۀ حاصل عمرمان بر باد رود و هیچ و پوچ بشود؟ تالستوی در کتاب «اعتراف» نقل می‌کند که خود او چطور در پنجاه‌سالگی ناگهان با چنین مسئله‌ای مواجه شده است. او از خود پرسیده است که اگر با مرگ همه‌چیز تمام می‌شود پس زندگی انسان چه معنایی می‌تواند داشته باشد و پس از مرگ، چه از انسان فانی باقی می‌ماند؟
کتاب «اعتراف» اگرچه جُستاری غیرداستانی است اما آن را می‌توان همچون قصه‌ای با راوی اول‌شخص نیز خواند؛ قصه‌ای فلسفی و مذهبی و اخلاقی که تالستوی در آن، با نقل تجربۀ بحران وجودی خود و آنچه از این بحران و در خلال آن آموخته و دربارۀ معنای زندگی به آن رسیده است، موضوعاتی را پیش می‌کشد که چه‌بسا برای بسیاری از ما دغدغه باشد و اگرنه همیشه، دست کم گاهی به آن‌ها فکر کرده باشیم.
تالستوی در کتاب «اعتراف» از موضوعاتی چون دین، مرگ و زندگی سخن می‌گوید و از تجربه‌های دینی و فلسفی خود و کسانی که در طول زندگی شناخته است.
در بخشی از کتاب «اعتراف» می‌خوانید: «پنج سالی بود که رفته‌رفته چیز عجیبی برایم اتفاق می‌افتاد: نخست دقایقی سردرگم می‌شدم و زندگی‌ام متوقف می‌شد، انگار نمی‌دانستم چگونه باید زندگی کنم و چه باید بکنم. خودم را گم می‌کردم و درمانده می‌شدم. ولی این حالت می‌گذشت و زندگی را به شیوۀ پیشین ادامه می‌دادم. سپس این دقایق سردرگمی بیشتر و بیشتر شد و درست به همان شکل. این توقف‌های زندگی همیشه به شکل پرسش‌های یکسانی بروز می‌یافت: برای چه؟ خب، بعد چه؟ ... پرسش من، همان پرسشی که مرا در پنجاه‌سالگی به خودکشی سوق می‌داد، پرسش بسیار ساده‌ای بود که در وجود هر انسانی نهفته است. پرسشی که زندگی بدون آن ممکن نیست، همانطور که من در عمل داشتم این را تجربه می‌کردم. پرسش این بود: حاصل کل زندگی من چه خواهد بود؟ یا به بیانی دیگر: آیا در زندگی من معنایی هست که با مرگی که به طور حتم در انتظار من است از میان نرود؟»

دربارۀ لف تالستوی، نویسندۀ کتاب «اعتراف»
لف نیکلایویچ تالستوی (Лев Николаевич Толстой)، متولد 1828 و درگذشته به سال 1910، از بزرگترین نویسندگان قرن نوزدهم روسیه و همۀ قرون است. جامعۀ شهری و روستاییِ روسیۀ قرن نوزدهم و مسائل اجتماعی و ملی و فرهنگی و اخلاقی این جامعه، عشق و رابطۀ زناشویی، فقر، ظلم، نابرابری، زندگی دهقانان، جنگ و مرگ از موضوعات اصلی آثار تالستوی است. تالستوی، فعال اجتماعی هم بود و از این بابت تحت فشار حکومت وقتِ روسیه قرار داشت. او به‌ویژه در زمینۀ آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان طرح‌های نوآورانه‌ای را در روسیه بنیان گذاشت. تالستوی همچنین مدافع زندانیان سیاسی و دینی و سربازان فراری بود و نیز بنیانگذار سازمانی برای کمک به روستاییانی که محصولاتشان از بین می‌رفت. از دوره‌ای به بعد سیگار و الکل و شکار حیوانات را کنار گذاشت چرا که به این باور رسید که این‌ها تفریحات و لذت‌ها و سرگرمی‌هایی ظالمانه‌اند. در برابر اعتقادات و اقدامات و شهرتی که در بیرون روسیه به دست آورده بود حکومت وقت هم بیکار نمی‌نشست. پلیس تزاری او را زیر نظر داشت و آثارش قبل از انتشار توقیف ‌می‌شد و حتی به او انگ دیوانگی زدند.
از آثار مطرح تالستوی می‌توان به رمان‌های «جنگ و صلح»، «آنا کارنینا» و «رستاخیز» و قصۀ بلند «مرگ ایوان ایلیچ» اشاره کرد.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «اعتراف»
کتاب «اعتراف» با ترجمۀ آبتین گلکار در نشر گمان منتشر شده است. آبتین گلکار، متولد 1356 در تهران، مترجم ایرانی و استادیار دانشگاه تربیت مدرس است. گلکار دارای لیسانس زبان و ادبیات روسی از دانشگاه تهران و فوق لیسانس و دکترای همین رشته از دانشگاه ملی تاراس شفچنکو کی‌یف در اوکراین است. او آثار فراوانی را از ادبیات کلاسیک و مدرن روسی به فارسی ترجمه کرده که بعضی از آن‌ها عبارتند از: «قلب سگی»، «بازرس»، «دوازده صندلی»، «داستان ملال‌انگیز: از یادداشت‌های یک مرد سالخورده»، «اتاق شمارۀ 6»، «آشیانه‌ی اشراف»، «بازگشت چورب» و «بارادین».
آبتین گلکار، به‌خاطر ترجمۀ کتاب «آشیانه‌ی اشراف» ایوان تورگنیف، در نخستین دورۀ جایزۀ ابوالحسن نجفی، که جایزه‌ای ویژۀ ترجمۀ ادبیات داستانی است، برندۀ این جایزه شد.
از کتاب «اعتراف» ترجمه‌های دیگری هم منتشر شده است. یکی از این ترجمه‌ها، ترجمۀ دکتر سعید فیروزآبادی است که با عنوان «اعتراف من» در انتشارات جامی منتشر شده است.

رتبۀ کتاب «اعتراف» در گودریدز: 4.10 از 5.