نامه هایی به دانشمند جوان

کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» اثر ادوارد ویلسون
حرف‌های خودمانی و آموزندۀ یک دانشمند برجسته و مشهور با همۀ آن‌ها که دوست دارند دانشمند شوند. کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان»، با عنوان اصلی Letters to a Young Scientist، نه یک کتاب علمی خشکِ تخصصی یا نصایحِ یک استادِ عصاقورت‌داده به دانشمندان تازه‌کار و نوجوانان و جوانانِ علاقه‌مند به دانشمند شدن، بلکه کتابی است که در آن به زبانی شیرین و سرراست و غیرتخصصی از فوت‌وفنّ کارِ دانشمندان و مکتشفین سخن رفته است.
ادوارد ویلسون، دانشمندِ برجستۀ امریکایی، در کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» بر آن است که نوجوانان و جوانان را به ورود به قلمرو علم ترغیب کند و به کسانی که علاقه‌مند به این حوزه هستند اما از نزدیک شدن به آن هراس دارند نشان دهد که دانشمند شدن در وهلۀ اول نیاز به مهارت‌های دشوار عجیب‌وغریب ندارد و پیش‌زمینۀ اصلی ورود به عرصۀ دانش و اکتشافات علمی، عشق‌وعلاقه و پشتکار است.
کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» کتابی‌ست برای همۀ کسانی که دوست دارند در همه‌چیز، به‌قصد کشف رازهای مربوط به مکانیزم انسان و دیگر موجودات و پدیده‌های جهان، سرک بکشند و سر از رازهای عالَم درآورند.
مجلۀ «نیچر» در وصف کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» و کاری که ادوارد ویلسون در این کتاب انجام داده است، می‌نویسد: «ویلسون در گنجینه‌ای از رهنمودهای عملی و نظری، که انباشتۀ هفت دهه تجربۀ اوست، برای دانشمندان تمام رشته‌ها – در هر سن و سالی – اندرزهایی کارا فراهم می‌آورد. این اثر رساله‌ای پرطمطراق و مشحون از اندیشه‌های فلسفی دربارۀ بسط ایده‌های بزرگ نیست. ویلسون صرفاً عشقش به مورچه‌ها و تاریخ طبیعی آنها را با ما سهیم می‌شود و بی‌تردید از آنها لذت می‌برد. باقی چیزها از پی می‌آید.»
متن اصلی کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» اولین بار در سال 2013 منتشر شد و پس از انتشار به فهرست پرفروش‌های نشریۀ «نیویورک تایمز» راه یافت.

مروری بر کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان»
شاید گمان کنید برای دانشمند شدن لازم است حتماً مهارت فوق‌العاده‌ای در ریاضی داشته باشید و اگر فاقد چنین مهارتی باشید باید دورِ دانشمند شدن را خط بکشید. ادوارد ویلسون اما در کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» می‌گوید چنین نیست و شرط اول دانشمند شدن، اشتیاق و پشتکار است.
ویلسون در کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان»، با نقل تجربه‌های خودش و نیز نقل داستان‌هایی واقعی از دانشمندان دیگر و دنیای اکتشافات و تحقیقات علمی، الفبای دانشمند شدن را در اختیار همۀ کسانی می‌گذارد که علاقه‌مند به فعالیت‌های علمی‌اند.
کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» از نحوۀ کارِ دانشمندان و چندوچون و مراحل تحقیقات علمی سخن می‌گوید و از این موضوع که جذابیت‌های کار دانشمندان چیست، برای دانشمند شدن باید چه سختی‌هایی را به جان خرید، به چه نکاتی باید توجه کرد و چقدر پشتکار و جدیت و ممارست و عشق‌وعلاقه به این کار داشت.
ادوارد ویلسون در کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» علم و عمل و خاطره و دقت علمی را به‌هم می‌آمیزد تا گنجینه‌ای از رازهای کار دانشمندان و ملزومات این کار را در اختیار کسانی قرار دهند که دوست دارند به وادی علم و اکتشافات علمی وارد شوند.
در کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» مراحل مختلف کارِ یک دانشمند و مسیری که یک دانشمند از ابتدای ورود به عرصۀ اکتشافات علمی باید طی کند و ملزومات اولیه‌ای که برای این کار باید داشته باشد و ماهیت علم و هدف آن و هرآن‌چه باید در کارِ اکتشافات علمی به آن توجه داشت توضیح داده شده است.
ویلسون در کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» هم از تجربه‌های خود در حوزۀ علم مثال می‌آورد و هم از تاریخ علم و دستاوردهای دانشمندان بزرگ در طول تاریخ سخن می‌گوید.
کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» از پیشگفتاری با عنوان «انتخابتان درست بوده» و بیست فصلِ تنظیم شده در پنج بخش با عنوان‌های «مسیری که باید رفت»، «فرایندی خلاقانه»، «زندگی در مسیر علم»، «نظریه و تصویر کلی» و «حقیقت و اخلاق» تشکیل شده است.
فصل‌های بیست‌گانۀ کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» عبارتند از: «اول علاقه، بعد آموزش»، «ریاضیات»، «مسیری که باید رفت»، «علم چیست؟»، «فرایندی خلاقانه»، «پیش‌نیازها»، «موفقیت با احتمالی بسیار بالا»، «هرگز عوض نشده‌ام»، «الگوهای آرمانی یک ذهنیت علمی»، «پژوهشگران، کاشفان جهان»، «یک مشاور و آغاز یک شغل»، «هدف غایی زیست‌شناسی محیطی»، «در ستایشِ شهامت»، «موضوع مد نظرتان را کامل بشناسید»، «علم به‌منزلۀ دانش همگانی»، «جستجوی جهان‌های جدید در کرۀ زمین»، «نظریه‌پردازی»، «نظریۀ زیست‌شناسانه در مقیاس وسیع»، «نظریه در دنیای واقعی» و «اخلاق علمی».

دربارۀ ادوارد ویلسون، نویسندۀ کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان»
ادوارد ازبرن ویلسون (Edward Osborne Wilson)، متولد 1929 و درگذشته به سال 2021، زیست‌شناس، طبیعت‌شناس، بوم‌شناس و حشره‌شناس امریکایی بود. شهرت ویلسون به‌خاطر توسعۀ رشتۀ زیست‌شناسی اجتماعی است.
ویلسون برای آثار و پژوهش‌هایش جوایز مختلفی دریافت کرد که از جملۀ آن‌ها می‌توان به دو جایزۀ پولیتزرِ ادبیات غیرداستانی عمومی، در سال‌های 1979 و 1991، اشاره کرد.
از آثار ادوارد ویلسون می‌توان به کتاب‌های «معنای هستی انسان»، «در جست‌وجوی طبیعت: غریزۀ زیست‌گرایی»، «سرچشمه‌های خلاقیت»، «آیندۀ حیات» و «سوسیوبیولوژی: تلفیق نوین» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان»
کتاب «نامه‌هایی به دانشمند جوان» با ترجمۀ مریم برومندی در نشر نو منتشر شده است.
مریم برومندی، متولد 1363، مترجم ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌ «باغبان و نجار: دیدگاه‌های جدید علم روانشناسی رشد درباب رابطۀ والدین و فرزندان» اشاره کرد.